بررسی صفات فیتوشیمیایی اکوتیپ های مختلف گیاه دارویی آویشن

یکی از گیاهانی دارویی که در پزشکی و طب سنتی مورد توجه قرار گرفته است گیاه آویشن است. آویشن گیاهی از خانواده نعناعیاناست که به خاطر ویژگی های دارویی و طعم دهنده اش معروف است. این گیاه بومی نواحی مدیترانه ای بوده و به خصوص در کشورهایمانند فرانسه، پرتغال، اسپانیا، ایتالیا و یونان به صورت طبیعی می روید. این پژوهش در سال ۱۴۰۳ در گلخانه تحقیقاتی، آزمایشگاهزراعت و گیاهان دارویی و آزمایشگاه ژنومیکس دانشگاه تهران انجام شد. بررسی های فیتوشیمایی شامل عصاره گیری، اندازه گیریفنول کل ، سنجش میزان فعالیت بازدارندگی آنزیم کولین استراز، سنجش میزان فعالیت مهاری آنزیم تیروزیناز، سنجش میزانفلاونوئید کل و خاصیت آنتی اکسیدانی ژنوتیپ های مورد مطالعه بود. نتایج نشان داد که از نظر مقدار فنول کل ،جمعیت کرمانشاهبا میانگین ۱۰.۶۷۵ بالاترین مقدار وبیشترین اختلاف را از نظر معنا داری با سایر جمعیت ها دارد و به تنهایی در یک گروه قرار گرفتهاست. کرمان نیز در رتبه دوم است.و کمترین مقدار و پایین ترین فنول کل را از نظر آماری جمعیت شیراز دارد. از نظر ظرفیت آنتیاکسیدانی کرمانشاه با ۷۷۲.۷۵ به تنهایی دارای بالاترین رتبه و اختلاف از نظر آماری با سایر جمعیت ها میباشد. جمعیت های کرمانو اصفهان هر دو در یک جایگاه و در رتبه دوم و سایز جمعیت ها همگی در یک گروه و پایین تر از جمعیت های کرمانشاه ، کرمان واصفهان قرار گرفتند. از نظر میزان فلاونوئید کل اکوتیپ کرمانشاه با ۱۸.۴۷ میلی گرم کوئرستین در گرم عصاره بالاترین مقدار واکوتیپ قزوین با ۱۲.۰۲ میلیگرم کوئرستین در گرم عصاره کمترین مقدار فلاونوئید رو داشتند. نتایج حاکی از تنوع بالای اکوتیپهای مختلف نسبت به میزان فعالیت مهاری این آنزیم بود. به طوریکه اکوتیپ کرمانشاه و اصفهان به ترتیب با ۲۸.۳۷ و ۲۷ ( mg/mlمبتنی بر ۵۰IC) دارای بالاترین میزان و اکوتیپ های یزد و خوزستان به ترتیب با ۱۲.۲۵ و ۱۱.۹ ( mg/ml مبتنی بر ۵۰IC)داری کمترین مقدار مهار آنزیم استیل کولین استراز بودند.

کلیدواژه ها:

فنول ، فلاونوئید ، استیل کولین ، تیروزیناز ، خاصیت آنتی اکسیدانی