ارزیابی عملکرد، اجزاء عملکرد و شاخص های سودمندی کشت مخلوط لوبیا (Phaseolus vulgaris) () و ذرت (Zea mays) تحت تلقیح با باکتری Rhizobium phaseoli

کشت مخلوط، به عنوان روشی موثر برای استفاده از منابع، سبب افزایش عملکرد و پایداری محصول در مقایسه با کشت خالص می شود. مطالعه حاضر به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی در دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح با باکتری) و فاکتور فرعی، نسبت کشت مخلوط ذرت (Zea mays)- لوبیا (Phaseolus vulgaris) (کشت خالص ذرت و لوبیا، نسبت های ۲۵ درصد لوبیا + ۷۵ درصد ذرت، ۵۰ درصد لوبیا + ۵۰ درصد ذرت و ۲۵ درصد ذرت + ۷۵ درصد لوبیا) بود. بیشترین نسبت برابری زمین (LER) و ضریب ازدحام نسبی (RCC) در نسبت ۲۵ درصد ذرت + ۷۵ درصد لوبیا در شرایط تلقیح با باکتری به‎دست آمد، که نشانگر این است که تلقیح با باکتری، سبب افزایش عملکرد هر دو گونه گیاهی در مقایسه با شرایط عدم تلقیح شد. در شرایط تلقیح با باکتری، شاخص نسبت رقابت (CR) در تمام نسبت های کشت مخلوط، برای لوبیا بالاتر از یک و برای ذرت کمتر از یک بود. کمتر بودن این شاخص برای ذرت نسبت به لوبیا نشان می دهد که در این شرایط، ذرت در کشت مخلوط، توانایی رقابت کمتری نسبت به لوبیا داشت. در شرایط تلقیح با باکتری، شاخص قابلیت تهاجم برای لوبیا مثبت بود. مجموع ارزش نسبی (RVT) برای دو گونه گیاهی، در کلیه نسبت های کشت مخلوط، بالاتر از یک بود که نشان دهنده سودمندی اقتصادی کشت مخلوط نسبت به کشت خالص دو گونه بود. در مجموع، این نتایج نشان داد که کشت مخلوط لوبیا و ذرت تحت تلقیح با باکتری ریزوبیوم، می تواند راهکاری مناسب برای دسترسی به عملکرد مطلوب باشد.

کلیدواژه ها:

باکتری محرک رشد ، تثبیت زیستی نیتروژن ، کشاورزی پایدار ، نسبت برابری زمین ، همزیستی ریزوبیومی