آنالیز دو متغیره ی دبی سیل و دبی رسوب با استفاده از توابع کاپولا

وقوع همزمان وقایع حدی دبی سیل و دبی رسوب اثرات قابل توجهی مانند خرابی زیرساخت ها، آلودگی، افزایش هزینه های تصفیه آب و تهدیدات برای زندگی آبزیان دارد. بنابراین درک دینامیک مکانی و زمانی انتقال آب و رسوب در طول وقایع سیل حدی ضروری است. از کاپولاها برای آنالیز فراوانی سیل چند متغیره و ارائه روابط بین متغیرهای طراحی و فواصل دوره بازگشت استفاده می شود که در هیدرولوژی و مدیریت منابع آب مفید است. در این تحقیق تحلیل فراوانی دو متغیره بین مقادیر دبی سیل و دبی رسوب (باربستر) در آبخیز میناب با استفاده از توابع مفصل پارامتری انجام شد. دوره زمانی مشترک بین متغیرهای دبی سیل و دبی رسوب از سال آبی۳۶۹-۷۰ تا ۱۳۹۶-۹۷ تعیین گردید. نتایج نشان می دهد که بهترین تابع کاپولا در تحلیل وابستگی بین متغیرهای مورد بررسی کاپولا نرمال است. همچنین نتایج نشان داد که به ازای دوره بازگشت ۱۰ ساله با دبی سیل ۱۳/۶۳ مترمکعب برثانیه، دبی رسوبی بالغ بر ۸۲/۲۳۳۴۹ تن در روز خواهد داشت که در حالت توام با سناریو “AND”و “OR” به ترتیب دارای دوره ی بازگشتی برابر با ۲۴/۱۶ و ۲۲/۷ سال است. این در حالیست که در حالت شرطی T(Qf/Qs>=qs) و T(Qf/Qs<=qs) دوره بازگشت به ترتیب برابر با ۸۴/۱۶۷ و ۲۶/۲۲ سال می باشد. بنابراین برای پیش بینی رسوبگذاری در مخازن و رودخانه ها، مهم است که از چه دوره بازگشتی (توام یا شرطی) با ترکیب مشخصی از بار رسوب و دبی سیل درنظر گرفته شود.

کلیدواژه ها:

Copula Function ، Bivariate Analysis ، Sediment Load ، Joint return period ، Conditional Return Period