ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی غلظت نیترات منابع آب شرب بر اساس منطق فازی- ارائه استاندارد فازی کیفیت آب شرب -

آلودگی آبهای زیرزمینی تاثیر قابل توجهی بر سلامت انسان و اکوسیستم دارد. یکی از ویژگی های مهم در شناسایی کیفیت آب، غلظت نیترات است که جزء آلایندههای شیمیایی منابع آب محسوب می شود. در این مقاله در محدوده مطالعاتی آبخوان نهاوند ۳۰ نمونه آب زیرزمینی از چاههای آب شرب (آبخوان کارستی و آبرفتی ) منطقه ، در شش دوره زمانی از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ تهیه شده و نیترات در این نمونه ها مورد سنجش قرار گرفت . داده های کیفیت آب بر اساس منطق فازی طبقه بندی شدند و ثبت تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی منطقه با استفاده از نرم افزار ArcGIS انجام شد و با نقشه های کاربری اراضی مورد مقایسه قرار گرفتند. بر اساس نقشه های فازی -کریجینگ ، نقشه کاربری اراضی و همچنین نمودارهای خوارزمیک تعیین منشا آلودگی نیترات، می توان بیان نمود که منشا اصل ی آلودگی نیترات در محدوده آبخوان نهاوند فعالیت های کشاورزی است . طبق نقشه های ارائه شده، تجمع سطح بالای نیترات در همه دورههای مورد بررسی تقربای در بخش های میانی ، غرب و شمال غرب آبخوان مشاهده می شود که طبق نقشه کاربری اراضی این مناطق مطابق با فعالیت های کشاورزی دیمی و آبی هستند. در این محدوده ، بین نوع سازند محل حفر چاه (کارستی یا آبرفتی بودن) با روند آلودگی نیترات رابطه آماری معنی داری وجود ندارد؛ ولی نتایج نشان می دهد که با افزایش عمق چاه، میزان نیترات موجود در آب کاهش می یابد. در پایان پیشنهاد می شود از منطق فازی به منظور ارائه استاندارد کیفیت آب شرب برای سایر عناصر و ترکیبات آب شرب هم به منظور درک بهتر ساختار آبخوان و تصمیم -گیری صحیح استفاده گردد.

کلیدواژه ها:

آلودگی نیترات ، آبخوان نهاوند ، استاندارد کیفیت ، منابع آب شرب ، منطق فازی .