ارائه مدلی تلفیقی برای محاسبه رشد بهره وری کل عوامل از مدلهای تحلیل پوششی داده ها، شاخص تورنکوئیست و محاسبه رشد بهره وری شرکت ملی نفت ایران

بهره وری کل عوامل ، معیاری است که توصیف کننده استفاده صحیح و بهینه از عوامل تولید و همچنین درجه دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده می باشد. در برنامه چهارم توسعه، تمامی سازمانها و دستگاههای اجرایی مکلف شدند، که سهم ارتقای بهره وری کل عوامل تولید را در رشد تولید معین کرده و الزامات و راهکارهای لازم برای تحول کشور از یک اقتصاد نهاده محور به یک اقتصاد بهره ور محور را مشخص کنند. بنابراین برای دستیابی به این اهداف در یک سازمان، ابتدا باید میزان بهره وری سازمان در دوره های گذشته محاسبه شود، سپس با مشخص کردن عوامل تاثیر گذار بر رشد بهره وری به برنامه ریزی و ارائه راهکارهایی در جهت ارتقای بهره وری، اقدام شود. این مقاله برای پوشش اهداف مذکور، مدلی را با تلفیق مدلهای تحلیل پوششی داده ها و شاخص تورنکوئیست ارائه می دهد که علاوه بر محاسبه رشد بهره وری در طول زمان، میزان تاثیر تغییرات کارایی و تغییرات تکنولوژی را محاسبه می کند. این مدل در صورت وجود تنها یک واحد تصمیم گیرنده می تواند به محاسبه تغییرات بهره وری در طول زمان بپردازد که در اینگونه موقعیتها، مدلهای مشابه مانند شاخص مالمکوئیست کاملا در محاسبه تغییرات بهره وری ناتوانند. این مقاله همچنین به منظور بررسی دقیقتر موارد شرح داده شده، در یک مطالعه موردی، به بررسی رشد بهره وری کل عوامل شرکت ملی نفت ایران و تعیین تغییرات کارایی و تکنولوژی در آن شرکت می پردازد. این مطالعه براساس داده های واقعی سالهای ۱۳۵۶ - ۱۳۷۹ انجام شده است.

کلیدواژه ها:

بهره وری کل عوامل ، تحلیل پوششی داده ها ، شاخص تورنکوئیست