بررسی و تحلیل روند و همبستگی رطوبت خاک و بارش با استفاده از سنجش از دور: مطالعه ی موردی استان های ایران

مقاله با هدف بررسی همبستگی بین بارش و رطوبت سطحی خاک در چهار استان ایران (خراسان رضوی، کرمانشاه، مازندران و سیستان و بلوچستان) به تحلیل داده های ۲۴ ساله از این دو پارامتر مهم می پردازد. این مطالعه به دلیل اهمیت بالای رطوبت خاک در چرخه هیدرولوژیکی و تاثیر مستقیم آن بر کشاورزی، منابع آبی و مدیریت محیط زیست انجام شده است. در این پژوهش از داده های ماهواره ای پیشرفته به وسیله پلتفرم موتور جست و جوگر گوگل نظیر GLDAS ناسا برای رصد دقیق رطوبت خاک و داده های CHIRPS برای پایش بارش استفاده شده است. برای تحلیل این داده ها از مدل های رگرسیون خطی و ضریب همبستگی پیرسون بهره گرفته شده که می تواند ارتباط بین این دو متغیر را با دقت بالا ارزیابی کند. نتایج نشان می دهد که رابطه ای قوی و معنادار بین بارش و رطوبت خاک در برخی استان ها وجود دارد. برای مثال، در سیستان بلوچستان و خراسان رضوی همبستگی مثبت و قابل توجهی مشاهده شده که بیانگر تاثیر مستقیم افزایش بارش بر رطوبت خاک است. در مقابل، در استان های مازندران و کرمانشاه این رابطه ضعیف تر بوده که می تواند ناشی از تاثیر سایر عوامل مانند نوع خاک باشد. این پژوهش با ارائه نتایج و پیشنهادات، به مدیریت بهتر منابع آبی و کشاورزی در سطح کشور کمک می کند و پیشنهاد می دهد که در تحقیقات آینده، استفاده از داده های فصلی و تحلیل سایر عوامل اقلیمی نیز مد نظر قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

رطوبت خاک ، بارش ، همبستگی اقلیمی ، داده های ماهواره ای ، مدیریت منابع آبی