تولید کشت سلولی گیاه (Centella asiatica L) و مقایسه متابولیت های تولید شده در کالوس، کشت سوسپانسیون سلولی و گیاه کامل

تولید مواد موثره گیاهان دارویی از طریق کشت های سلولی اهمیت زیادی برای مطالعه و دستیابی به این منابع ارزشمند دارد. آب بشقابی (Centella asiatica L.) از جمله گیاهان دارویی ارزشمندی است که به دلیل وجود خواص دارویی با ارزش و پراکنش محدود، بسیار ارزشمند است. کاربرد کشت سلول های غیرتمایزیافته از جمله کالوس و کشت سوسپانسیون سلولی یک راهکار زیست فناوری برای تولید ترکیبات ارزشمند ایجاد کرده است. در این مطالعه تولید سلول های حاصل از کشت سوسپانسیون از کالوس آب بشقابی و شناسایی ترکیبات فرار آن ها به وسیله دستگاه GC/MS مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه الگوی رشد سلولی براساس وزن تر، وزن خشک و شمارش سلولی در دوره زمانی ۴۲ روزه نشان داد افزایش سلول ها از روز پنجم پس از بازکشت شروع و مرحله تصاعدی آن تا روز شانزدهم ادامه داشت. در روز شانزدهم بیش ترین میزان وزن تر (۶۸۴/۰ گرم)، خشک (۰۵۷/۰ گرم) و تعداد سلول (۸۸۰۰۰ سلول در هر ۱ میلی لیتر) به دست آمد و پس از آن سلول ها تا روز بیست ودوم وارد مرحله سکون شدند. بعد از عبور از مرحله سکون کاهش تدریجی رشد سلولی مشاهده شد. هم چنین نتایج آنالیز عصاره ها نشان داد کالوس و کشت سوسپانسیون سلولی قادر به تولید ترکیبات متفاوتی از گیاه مادری هستند. در گیاه، کالوس و کشت سوسپانسیون سلولی به ترتیب ۱۷، ۶ و ۱۳ ترکیب شناسایی شد. از میان ترکیبات موجود در عصاره ها نئوفیتادین، استیگماسترول و بتاسیتوسترول ترکیباتی مشابه در عصاره های گیاه و کشت سوسپانسیون بودند، هم چنین اکتادیکانوئیک اسید و اورس-۱۲-ان-۲۸-اوئیک اسید به صورت مشترک در کالوس و کشت سوسپانسیون سلولی وجود داشت.

کلیدواژه ها:

Gas chromatography ، In vitro culture ، Medicinal plant ، Mass spectrometry ، Plant metabolites ، کروماتوگرافی گازی ، کشت درون شیشه ای ، گیاه دارویی ، طیف‎ سنج جرمی ، متابولیت های گیاهی.