مروری بر خودترمیم شوندگی پلی یورتان ها با استفاده از پیوندهای شیمیایی و فیزیکی پویا

سازوکارهای خودترمیم شوندگی در پلی یورتان ها شامل استفاده از پیوندهای کووالانسی پویا همچون پیوندهای دی سولفیدی، ایمینی، بوروکسینی، آلوکسی آمین و . . . و پیوندهای غیرکووالانسی فیریکی پویا همچون پیوندهای هیدروژنی یگانه و چندگانه، کوئوردیناسیونی فلزی، یونی و . . . مورد بررسی و مرور قرار گرفتند. شرایط ترمیم شوندگی و عوامل محرک خارجی مورد نیاز برای آغاز خودترمیم شوندگی این سازوکارها بررسی شد. نتایج نشان داد در بسیاری از سازوکارها همچون استفاده از پیوندهای پویای بوروکسینی و یا ایمینی بهره گیری از عامل محرک خارجی همچون تغلیظ سطحی با محلول اتانول و یا اعمال دماهای بالا ضروری و اجتناب ناپذیر است. مرور منابع علمی نشان داد استفاده از پلی ال های با قابلیت تعویض کننده در فاز نرم موجب بهره گیری از قابلیت حافظه شکلی و تسهیل بیشتر خودترمیم شوندگی وعدم نیاز به نیرو و فشار خارجی جهت تماس و نزدیک کردن سطوح ترک خورده خواهد شد. نتایج نشان داد ترکیب سازوکارهای کووالانسی پویا و غیرکووالانسی پویا در دستیابی به خواص مکانیکی مطلوب و شرایط خودترمیم شوندگی تسهیل شده راهگشاست. اصول حاکم بر انتخاب هریک از سگمنت های نرم و سخت جهت بیشینه گردیدن خواص خودترمیمی در شرایط محیطی مرور گردید. نتایج نشان داد فازهای سخت با حداقل برهم کنش حاصل از عوامل پخت یا گسترش دهنده زنجیر نامتقارن ایزوفورن دی ایزوسیانات یا ایزوفورن دی آمین منجر به تسهیل خودترمیم شوندگی خواهد گردید. استفاده از پلی ال های دارای اکسیژن همچون پلی تترامتیلن اتر گلیکول موجب سهیم شدن فاز نرم در خودترمیم شوندگی با سازوکار پیوند هیدروژنی خواهدشد.

کلیدواژه ها:

پلی یورتان ، خودترمیم شوندگی ، پیوندکووالانسی پویا ، حافظه شکلی ، فاز نرم و سخت