مزایا و موانع آموزش مجازی از دیدگاه دانشجویان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

پاندمی کرونا تحولات شگرفی را در عرصه آموزش، به ویژه در حوزه آموزش عالی، رقم زد. با وجود مزایای متعدد آموزش مجازی، چالش ها و موانع، ضرورت بررسی دقیق و تحلیل مزایا و معایب آن را برای ارتقای کیفیت و اثربخشی آموزش در آینده آشکار ساخت. این پژوهش با هدف بررسی مزایا و موانع آموزش مجازی از دیدگاه دانشجویان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال ۱۴۰۲ انجام شد. این گروه از دانشجویان، تجربه ی هر دو نوع آموزش حضوری و مجازی را داشته و حداقل دو تا چهار ترم در محیط مجازی به تحصیل پرداخته بودند. داده های این مطالعه توصیفی-تحلیلی مقطعی، با استفاده از روش پیمایشی و پرسشنامه ای محقق ساخته جمع آوری شد. پرسشنامه شامل دو بخش مزایا (۱۰ سوال) و موانع (۱۰ سوال) با مقیاس لیکرت بود. اطلاعات اولیه دانشجویان مانند جنسیت، مقطع تحصیلی و ترم تحصیلی نیز جمع آوری شد. نتایج نشان داد که از ۱۹۶ شرکت کننده، ۱۱۲ نفر (۵۷.۱%) زن و بقیه مرد بودند. حداقل سن شرکت کنندگان ۲۰ و حداکثر ۴۹ سال بود و میانگین سنی ۲۵.۶۱±۱.۶ سال بود. ۷۰.۹% از شرکت کنندگان با تغییر نگرش دانشجویان از رقابت به همکاری و مشارکت به عنوان مزیت آموزش مجازی موافق بودند. افزایش انگیزه برای خودآموزی و استقلال در یادگیری نیز از نظر ۷۷% از شرکت کنندگان مزیت مهمی محسوب می شد. آزمون تعقیبی شفه نشان داد که دیدگاه دانشجویان در مورد مزایای آموزش مجازی در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری با یکدیگر تفاوت معناداری داشت (P<۰.۰۵). همچنین، در مورد موانع، اختلاف معناداری بین دانشجویان کارشناسی و ارشد مشاهده شد (P<۰.۰۵). نتایج پژوهش نشان داد که مهم ترین مزایای آموزش مجازی شامل صرفه جویی در وقت، صرفه جویی در هزینه رفت وآمد، امکان استفاده مکرر از محتوا و فیلم جلسات، و افزایش انگیزه برای خودآموزی و استقلال در یادگیری بود. در مقابل، مهم ترین موانع آموزش مجازی شامل خیره شدن به صفحه نمایش و آسیب به چشم، عدم وجود فعالیت های عملی و کاربردی، کندی اینترنت، قطع شدن اینترنت، قطع شدن نرم افزار آموزشی و قطع صدا و تصویر بود. تحلیل واریانس نیز نشان داد که بین گروه های سنی، مزایا و موانع آموزش مجازی به ترتیب با یکدیگر اختلاف معناداری داشتند (P<۰.۰۵). در کل این مطالعه نشان می دهد که طراحی و ارائه آموزش های مجازی باید با در نظر گرفتن ویژگی های جمعیت شناختی و همچنین عوامل زمینه ای دانشجویان، از جمله دسترسی به فناوری، سواد دیجیتال، نگرش نسبت به یادگیری آنلاین و نیازهای آموزشی خاص هر گروه، انجام شود.

کلیدواژه ها:

آموزش مجازی ، مزایا ، موانع ، دانشجویان بهداشت