چالش های همزیستی: تحلیل تعاملات اسلام و مدرنیته در رویکردهای سیاسی و فلسفی در نیم قرن اخیر خاورمیانه

در پنجاه سال اخیر، خاورمیانه با چالش های متعددی در زمینه همزیستی اسلام و مدرنیته مواجه شده است. این تعاملات در رویکردهای سیاسی و فلسفی مختلفی تجلی یافته اند. از یک سو، اندیشمندان اسلامی مانند سید جمال الدین اسدآبادی بر تلفیق اسلام و مدرنیته به عنوان راهی برای برون رفت از واپس ماندگی و مقابله با امپریالیسم تاکید کرده اند. از سوی دیگر، نظریه های مختلفی مانند «مدرنیته اسلامی» و «اسلام مدرن» به دنبال سازگاری دین و مدرنیته هستند. مسئله اصلی این است که چگونه می توان اسلام و مدرنیته را در یک جامعه هماهنگ کرد و چالش های موجود را برطرف کرد. این چالش ها شامل تعارضات بین ارزش های دینی و مدرن، و نیز واگرایی های هویتی در جهان اسلام است. هدف این مقاله تحلیل تعاملات اسلام و مدرنیته در رویکردهای سیاسی و فلسفی در خاورمیانه است. این مطالعه به دنبال شناخت روش هایی برای هماهنگی بیشتر بین این دو مقوله و ارائه راهکارهایی برای کاهش چالش های موجود است. جامعه مورد مطالعه شامل کشورهای خاورمیانه است که در پنجاه سال اخیر با چالش های همزیستی اسلام و مدرنیته مواجه بوده اند. نمونه های مورد بررسی شامل اندیشه های سیاسی و فلسفی متفکران اسلامی و غیراسلامی است. این مطالعه از روش های تطبیقی و تحلیلی استفاده می کند. داده ها از طریق بررسی متون و اسناد تاریخی و همچنین مصاحبه با اندیشمندان جمع آوری می شوند. مطالعه در بازه زمانی پنجاه سال اخیر و در منطقه خاورمیانه انجام می شود. نتایج نشان می دهند که تلفیق اسلام و مدرنیته می تواند با رویکردهای فقهی و فلسفی مختلف صورت گیرد. همچنین، چالش های هویتی و سیاسی در جهان اسلام به دلیل عدم هماهنگی بین ارزش های دینی و مدرن تشدید شده است. در نهایت، این مطالعه نشان می دهد که هماهنگی بین اسلام و مدرنیته با در نظر گرفتن ذاتیات و عرضیات هر دو مقوله امکان پذیر است. همچنین، ضروری است که از طریق مطالعات تطبیقی و استراتژیک، راهکارهایی برای کاهش چالش های موجود ارائه شود. در این راستا، اندیشه های سیاسی و فلسفی متفکران اسلامی می توانند راهنمای خوبی باشند.

کلیدواژه ها:

همزیستی ، اسلام ، مدرنیته ، خاورمیانه ، تعاملات ، رویکرد سیاسی ، رویکرد فلسفی.