ارزیابی و اولویت بندی ابزارهای مالی اسلامی (صکوک) در ایران با تمرکز بر تسهیم ریسک

در جهان کنونی یکی از مهمترین دغدغه های بنگاه های اقتصادی مقوله ی تامین مالی است. در کشورهای مسلمان، تامین مالی اسلامی در قالب اوراق اسلامی (صکوک) انجام می پذیرد. صکوک متناسب با نوع نیازمندی نهاد متقاضی، انواع مختلفی دارد. در فرایند انتشار این اوراق، ارکان مختلفی دخیل هستند که هرکدام وظیفه ای مشخص را جهت بهینه سازی این فرایند برعهده دارند. بدین ترتیب در فرایند مذکور هرکدام از ارکان به نوعی ریسک هایی را متحمل می شوند. در پژوهش حاضر به بررسی این ریسک ها و همچنین رتبه بندی ریسک اعتباری که هریک از ارکان انتشار در فرایند مربوطه می پذیرند، پرداخته شد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات از نوع تحقیقات توصیفی پیمایشی و از شاخه میدانی است. روش تجزیه و تحلیل مطالعه حاضر با استفاده از روش تاپسیس می باشد. گردآوری اطلاعات در مرحله اول از طریق روش کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و مدارک موجود و در مرحله دوم میدانی می باشد. اطلاعات و داده های خام مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری گردید. یافته ها نشان داد که بصورت میانگین در مورد تمام انواع اوراق، رکن بانی در فرایند انتشار صکوک بیشترین ریسک اعتباری را دارد و رکن بازارگردان در این فرایند کمترین ریسک را دارد. همچنین از نتایج اصلی بدست آمده می توان به این موضوع اشاره کرد که در بین تمام حالت های موجود بین اوراق و ارکان، در اوراق مشارکت بیشترین ریسک اعتباری برای رکن بانی و در اوراق مرابحه کمترین ریسک برای رکن بازارگردان وجود دارد. از نتایج این پژوهش می توان در سیاست گذاری های مربوط به نگارش دستورالعمل های انتشار اوراق تامین مالی اسلامی و همچنین نحوه ی اعتبارسنجی، اخذ و شیوه ی ضمانت ارکان مربوط به انتشار این اوراق با توجه به نوع آن اوراق، بهره گرفت.

کلیدواژه ها:

ابزارهای مالی اسلامی ، تسهیم ریسک ، مدیریت ریسک ، صکوک