شناسایی و اولویت بندی شاخص های ارزیابی کارایی بانک ها با استفاده از روش تحلیل عاملی و دلفی فازی

بانک ها به عنوان بازیگران اصلی بازار پول، نهادهای مالی هستند که با جمع آوری پس اندازها و نقدینگی های سرگردان و روانه آن به بخش های مهم اقتصادی، روند تولید و رشد اقتصادی را تسریع می نمایند. در این موسسات نیز هرگونه تلاشی در جهت ارزیابی کارایی و به طبع آن بهبود بهره وری، از جمله اولین اقدامات مهم مدیریتی محسوب می گردد که بازدهی کارکرد آنها را بهبود می بخشد. اما به دلیل تنوع شاخص ها و معیارهای ورودی و خروجی مورداستفاده در تعیین کارایی آنها، لازم است که باتوجه به معیارهای معین و مناسبی، این شاخص ها شناسایی و مورداستفاده قرار گیرد. ازاین رو در این مطالعه با به کارگیری یک روش تحلیلی - توصیفی و جمع آوری داده هایی به روش اسنادی و میدانی برای سال های ۱۳۹۹-۱۳۹۴، شاخص های موثر بر ارزیابی کارایی بانک های تجاری ایران از دیدگاه جمعی از خبرگان و اولویت بندی آنها بر اساس تحلیل عاملی و دلفی فازی شناسایی گردید. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که تعداد ۱۹ عامل اصلی تعیین کننده کارایی بانکی قابل شناسایی است که در ۷ گروه اصلی می توان آنها را طبقه بندی نمود. این عوامل به ترتیب به عوامل مالی، انسانی، محیطی و جغرافیایی، ساختاری و سازمانی، فیزیکی، فنی و در نهایت نسبت های مالی تقسیم می شوند که روی هم ۴۵/۶۲ درصد از واریانس کل را تعیین می نمایند که به عنوان موثرترین نهاده و یا ستانده، می-توانند که کارایی بانک های تجاری در ایران را تبیین و تعیین نماید.

کلیدواژه ها:

ارزیابی عملکرد ، کارایی ، تحلیل عاملی ، دلفی فازی ، سیستم بانکی