مقایسه شاخص های سالمندی فعال در سالمندان شهری و روستایی شهرستان بهشهر و عوامل مرتبط با آن در سال ۱۴۰۲

سابقه و هدف: سالمندی فعال (Active aging) به معنای بهینه سازی فرصت ها برای ارتقای کیفیت زندگی در دوران سالمندی است. تفاوت های محیطی و سبک زندگی بین شهر و روستا می تواند تاثیرات قابل توجهی بر سالمندی فعال داشته باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف مقایسه شاخص های سالمندی فعال در سالمندان شهری و روستایی شهرستان بهشهر و عوامل مرتبط با آن، در سال ۱۴۰۲ طراحی و اجرا شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی، با استفاده از روش نمونه گیری نسبتی- سهمیه ای، ۳۵۰ نفر از سالمندان مراکز خدمات جامع سلامت شهرستان بهشهر مورد بررسی قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده شامل فرم عوامل اجتماعی- دموگرافیک و پرسشنامه ۴۰ سوالی شاخص سالمندی فعال ایرانی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۰ و آزمون رگرسیون خطی تحلیل شدند. یافته ها: میانگین سنی سالمندان شرکت کننده در مطالعه ۸/۱۳±۷۰/۹۶ سال بود، که در آن ۵۲ درصد مرد و ۶۱/۱ درصد متاهل بودند. میانگین نمره مجموع شاخص سالمندی فعال در شهر و روستا به ترتیب ۳۰/۴۸±۱۱۱/۴۷ و ۲۱/۶۶±۹۳/۷۳ بود، که نشان دهنده بالاتر بودن نمره شاخص سالمندی فعال درسالمندان شهری نسبت به روستاییان است(۰/۰۰۱.P<). هم چنین، در هر دو گروه، میانگین نمره شاخص سالمندی فعال در سالمندان متاهل به طور معنی داری بیش تر از سالمندان مجرد بود. افراد با سطوح تحصیلات و درآمد بالاتر نیز به طور معنی داری میانگین شاخص سالمندی فعال بیش تری داشتند. برعکس، با افزایش سن و تعداد فرزندان، میانگین شاخص سالمندی فعال به طور معنی داری کاهش یافت(۰/۰۵.P<). استنتاج: توجه به تفاوت های جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی در تدوین سیاست ها و برنامه های مرتبط با سالمندان از اهمیت بالایی برخوردار است. هم چنین، نیاز به توسعه زیرساخت های مناسب برای دسترسی بهتر سالمندان به خدمات بهداشتی و اجتماعی در مناطق روستایی احساس می شود. به علاوه، این نتایج می توانند راهنمایی برای سیاست گذاران در جهت ارتقای کیفیت زندگی سالمندان بوده و نیز ضرورت توجه به نیازهای خاص هر گروه را نشان دهند.

کلیدواژه ها:

aging index ، active aging ، urban elderly ، rural elderly ، شاخص سالمندی ، سالمندی فعال ، سالمندان شهری ، سالمندان روستایی