مقایسه شاخص های سونوگرافی داپلر جفتی در زنان باردار مبتلا به آنمی فقر آهن، بتاتالاسمی مینور و باردار سالم در نیمه نخست بارداری

سابقه و هدف: آنمی در دوران بارداری یک مشکل سلامت عمومی مخصوصا در کشورهای در حال توسعه محسوب می گردد و با پیامدهای نامطلوب بارداری همچون تولد زودرس، کاهش وزن هنگام تولد(LBW)  و اختلال رشد جفتی (تغییرات عروقی و حجم جفت) همراه است. اختلال رشد جفت از مهم ترین علل مرگ و میر مادری و حین تولد نوراد و یکی از عوامل مهم عقب ماندگی رشد جنین محسوب می گردد. لذا با توجه به تاثیر انواع آنمی بر بارداری و ایجاد تغییرات عروقی جفتی و پیامدهای بلند مدت و کوتاه مدت ناشی از آن، این مطالعه به منظور بررسی شاخص های سونوگرافیک داپلر عروق اسپیرال جفتی در زنان باردار با آنمی فقر آهن و بتا تالاسمی مینور و مقایسه آن با زنان باردار سالم در نیمه نخست بارداری انجام گردید. مواد و روش ها: این مطالعه مورد شاهدی روی۹۰ زن باردار مراجعه کننده به کلینیک مراقبت های بارداری بیمارستان امام خمینی ساری که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، از تاریخ ۱۳۹۹/۰۲/۲۳ لغایت ۱۳۹۹/۱۲/۲۶، انجام شد. افراد مراجعه کننده در سه گروه آنمی فقر آهن، بتاتالاسمی مینور و سالم (۳۰ نفر در هر گروه) مورد بررسی قرار گرفتند. بیماران در نیمه نخست بارداری تحت سونوگرافی کالرداپلر جفتی قرار گرفتند و متغیرهایی چون: حجم جفت، شاخص ضربانی، شاخص مقاومت شریان مارپیچی جفت، شاخص ضربانی و شاخص مقاومت شریان بندناف در محل اتصال جفت در آن ها اندازه گیری شد. برای بررسی اختلاف میانگین سه گروه مذکور از نظر متغیرهای اندازه گیری شده از روش مدل خطی کلی (GLM) و برای بررسی ارتباط بین متغیرها از روش همبستگی پیرسون استفاده شد. هم چنین جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS ۲۳ استفاده شد (۰/۰۵>P). یافته ها: نتایج نشان داد که تفاوت آماری معنی داری بین میانگین شاخص مقاومت شریان مارپیچی جفت در بین سه گروه مذکور وجود داشت. این شاخص در گروه مبتلایان به آنمی فقر آهن، بتاتالاسمی مینور و افراد سالم به ترتیب برابر با ۲/۳۴، ۰/۷ و ۰/۹۹، ۰/۰۳=P بوده است. به طوری که شاخص مقاومت شریان مارپیچی جفت در زنان باردار مبتلا به آنمی فقر آهن بیش تر از دو گروه دیگر بوده است. هم چنین میانگین شاخص ضربانی شریان مارپیچی جفت (PIP) در مبتلایان به بتاتالاسمی مینوز نیز به طور معنی داری کم تر از گروه افراد سالم گزارش شد (به ترتیب ۱/۴۴ و ۲/۰۲، ۰/۰۲.P=). بررسی همبستگی بین شاخص های مختلف سونوگرافیک نیز همبستگی مثبت معنی داری بین شاخص ضربانی شریان بندناف در محل اتصال جفت (PIU) و شاخص مقاومت شریان بندناف در محل اتصال جفت (RIU) را نشان داد (۰/۸۷۹.P=۰/۰۰۱ ، r=). استنتاج: از آن جایی که یافته های مطالعه حاضر در ارزیابی مادران باردار جهت بررسی بهتر شاخص های جفتی کمک کننده بوده است و با توجه به افزایش شاخص مقاومت شریان مارپیچی جفت در زنان با آنمی فقر آهن، لزوم پیگیری توسط متخصصین و مراقبین بهداشتی جهت پیشگیری، ارزیابی و درمان آنمی در زنان باردار ضروری می باشد. با این وجود پیشنهاد می گردد مطالعات بیش تری جهت ارزیابی و مقایسه واسکولاریزاسیون عروق جنینی و جفتی و پیامدهای بارداری در زنان باردار با انواع آنمی انجام شود.

کلیدواژه ها:

Pregnancy ، Placental spiral vessels ، Doppler ultrasound ، Iron deficiency anemia ، minor Beta- thalassemia ، عروق مارپیچی جفت ، سونوگرافی داپلر ، آنمی فقر آهن ، بتا تالاسمی مینور ، زنان باردار