تبیین مسیرهای دستیابی به توسعه پایدار شهری و شاخص هایی موثر بر آن

توسعه شهر به طور ذاتی دارای ناپایداری است . اما هموارهیافتن شکلی از شهر، که بتواند هم امتیازات تکنولوژیک و هم روحیه سالم زندگی روستایی را براساس ایدههای روشنگرانه عدالت اجتماعی بیان کند، مورد توجه بوده است . توسعه پایدار عنصر اصلی راهکار قرن ۲۱ است . توسعه پایدار به معنای حرکت برمحور انسان-محیط است و ایجاد توازن بین پیشرفت اقتصادی ، اجتماعی بلندمدت با محیط را در پی دارد. در این پژوهش بعد از تشریح چارچوب نظری آن، به مفاهیم بومشهر، شهر پایدار، توسعه پایدار و دیدگاه برنامه ریزان در مورد شهر و شاخص های توسعه پایدار شهری پرداخته شده است . روش تحقیق در اینجا، مرور ادبیات تحقیق با استفاده از روش کتابخانه ای است . موثرترین راه برای دستیابی به توسعه پایدار شهری ، اجرای راهکارهای توسعه بومشهر است . هسته توسعه بومشهر از تعادل ارگانیک و پایدار تعاملات و بازخوردها بین ابعاد اجتماعی -اقتصادی و اکولوژیکی به وجود آمده است . از نظر سیاست و مدیریت ، تمرکز خط مشی ساخت وساز و توسعه اکولوژیک شهر بر برنامه ریزی و توسعه بومشهر، صرفه جویی ، درمان و مدیریت موثر پسماندهای شهری و ارزیابی و حسابداری ردپای اکولوژیکی شهری است . توسعه پایدار عنصراصلی راهکار قرن ۲۱ است (گیلبرت و گاگلر، ۱۳۷۵). جستجو برای یافتن شهرایده آلیعنی آن شکلی ازشهر که بتواند هم امتیازات تکنولوژیک و هم روحیه سالم زندگی روستایی را براساس ایده های روشنگرانه عدالت اجتماعی بیان کند ازقرن های دور بسیارمورد توجه قرار گرفته است . در این راستا دو تئوری عمده و متضاد درتحقق پایداری شهری شامل : تئوری فرم متراکم شهری یا »شهرفشرده« و تئوری »توسعه گسترده«یا کم تراکم ، که هر دو مدعی تحقق توسعه پایدار و فرم شهری بهینه هستند، درعمل مورد آزمایش قرار می گیرند (دکترمحمدرضا مثنوی ، ۱۳۸۱). توسعه پایدار به معنای حرکت برمحورانسان-محیط است و ایجاد توازن بین پیشرفت اقتصادی ، اجتماعی بلندمدت با محیط را در پی دارد (رستم صابری فر، ۱۳۸۳). مطرح شدن توسعه پایدار، به عنوان شعاراصلی هزارهی سوم نیز ناشی از اثرات شهرها برگسترهی زیست کره و ابعاد مختلف زندگی انسانی است (دکترمهدی قرخلو و سیدهادی حسینی ، ۱۳۸۵). توسعه پایدار ارائه راه حل هایی درمقابل الگوهای سنتی کالبدی ، اجتماعی ، اقتصادی توسعه را شامل می گردد که بتواند از بروز مسائلی هم چون نابودی منابع طبیعی ، آلودگی ، افزایش بی رویه جمعیت و پایین آمدن کیفیت زندگی انسان ها جلوگیری کند (دکترمحمدرضا پورجعفر وهمکاران، ۱۳۹۰). همچنین شهر پایدار، شهری است که به به دلیل استفاده اقتصادی از منابع ، اجتناب از تولید بیش ازحد ضایعات و بازیافت آن آنها تا حد امکان و پذیرش سیاست سیاست های مفید، قادر به ادامه حیات خود باشد. (حسین محمدپور و سید محسن طباطبایی ، ۱۳۹۴ ). حکمرانوایی شهری به حفظ زیربناها و خدمات شهری می می پردازد و فرآیندی سیاسی است که از طریق آن شهروندان و گروه گروههای مختلف علایق خود را ابراز و اختلاف نظرهای خود را تعدیل می کردهکنند و به توافق نظر می می رسند و براساس حقوق و تعهدات قانونی خود عمل می می کنند. شاخص های توسعهپا یدار شه ری، دادههای کمی و کیفی را برای ارزیابی جنبهه ای مختلف مناطق شه ری ازجمله ابعاد اقتصادی ،اجتماعی و محیطی ارائه میدهند. آنها در اندازهگیری عواملی مانند تراکم، فضاهای سبز، امکانات عمومی، متراکم بودنساختمان و مد یریت زباله که بر ای ا یجاد شهرهای قابلزیست و پایدار ضروری هستند، کمک میکنند ..) )فاطمه بسکابادی و همکاران، ۱۴۰۰

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، شهرایده آل ، بومشهرپایدار ، شهرفشرد ه شهر پایدار ، حکمرانوایی شهری