گونه شناسی تزئینات و نقوش گرهچینی پنجرههای قاجاری خانه رسولیان یزد

گره چینی ، به عنوان یکی از هنرهای اصیل ایرانی که به نقوش هندسی تکیه دارد، با تکنیک های خاص قابل اجراست . گره چینی از جمله هنرهایی است که در انواع تزئینات وابسته به معماری همچون کاشی کاری ، آجرکاری ، آینه کاری ، و به ویژه تزئینات گره چینی چوب در بناهای دوره قاجار بر اجزایی همچون سقف ، در و پنجره، و منابر و نردهها، دیده می شود. در این پژوهش که هدف، مطالعه طرح هندسی گره چینی پنجرهها در بنای خانه رسولیان یزد در دوره قاجاری است ، ابتدا به پیشینه استفاده از چوب و کاربرد آن در هنر گرهچینی ، تعاریف کلی ، و خواص آن، سپس به معرفی طرح گرهچینی پنجرههای این بنا پرداخته و در نهایت ویژگی هنر گره چینی مورد تجزیه تحلیل قرار می گیرد. سوال مطرح شده در پژوهش حاضر این است که بیشترین نقوش گره چینی به کاررفته در پنجرههای بنای قاجاری خانه رسولیان یزد کدام است ؟ براین اساس، پنجرههاارسی ی این خانه انتخاب می گردد تا تزئینات و طرح گرهچینی آنها مورد مطالعه قرار گیرد. این پژوهش از نوع بنیادی است . همچنین ، روش تحلیل دادههای آن، توصیفی - تحلیلی و گردآوری مطالب به شیوهی اسنادی و میدانی (با استفاده از منابع مدون موجود و تجزیه و تحلیل نمونه ها)، است .نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد،ارسی ها از پنجرههای رایج در دوره قاجار بوده که در اواخر دوره قاجار با ورود معماری غرب نقش آنها کمرنگ تر شده است ؟ درمجموع، پنجرهها نقش مهمی در زیبایی معماری بناها و همچنین تامین نور مورد نیاز داشته اند. و معماری غنی ایرانی ، زیباترین انواع آن را در خود جای داده است . امید است ، توجه به اصول ساخت این پنجرههامعماران، عصر حاضر را در بکارگیری از اصول معماری بومی (جهت بهتر کردن معماری امروزی ) یاری نماید.

کلیدواژه ها:

بناهای قاجاری ، خانه رسولیان ، پنجره ، ارسی ، نقوش ، گره چینی .