بررسی و تحلیل معماری سنتی ایران در خانه های بافت قدیمی

معماری بومی (به انگلیسی : (Vernacular architecture شاخه ای از معماری بر پایه نیازهای منطقه ای و مصالح ساختمانی است که بازتاب سنت های منطقه ای است . معماری سنتی سبکی از معماری است که در گذشته در هر منطقه یا ناحیه ای رایج و محبوب بوده است . در این سبک ، توجه بیشتر دربارهی مصالح کاربردی در ساختمان و چگونگی عملکرد آنهاست . معماری سنتی ایرانی که در گذشته انجام می شده، یکی از بی نقص ترین معماری های جهان بوده است . زیرا در این سبک از معماری ، بدون استفاده از هیچگونه وسایل و ابزارآلات پیشرفته ای چنین خانه های با ظرافت و جذابی ساخته می شد. حتی طراحان امروزی هم از آن الهام می گرفتند. معماری سنتی ایرانی در آن زمان که استفاده می شد، به نوعی تجلی و نمایی از فرهنگ جامعه آن زمان بوده است . معماران و طراحان قدیمی ، در معماری سنتی توجه زیادی به نمای بیرونی خانه ها نداتشته اند و بیشتر تمرکزشان روی طراحی داخلی خانه ها بود. سبک سنتی روشی است که زمان گذشته را دربر گرفته و به سوی جلو پیش می رود. معماری بومی در طول زمان بر اساس پیشینه محیطی ، فرهنگی ، فناوری و تاریخی که در آن وجود داشته تکامل یافته است . معماری بومی را می توان متقابل معماری رسمی (که با عناصر سبکی طراحی که به صورت غیر اتفاقی برای اهداف زیبایی شناسانه کنار هم قرار گرفته که فراتر از نیازهای ضروری ساختمان هستند) دانست . اصطلاح معماری بومی نباید با آنچه معماری سنتی گفته می شود اشتباه شود، هرچند پیوندهایی میان این دو وجود دارد. معماری سنتی می تواند شامل ساختمانهایی با عناصر طراحی رسمی : معابد و قصرها شود. معماری سنتی ایران دارای ویژگی های خاصی می باشد که مسایل زیباشناختی و زیست محیطی را در طراحی خود در نظر گرفته است . این اصول در ابنیه سنتی ایران مانند خانه های مسکونی دیده می شود. معماری پایدار سعی می نماید آسایش را برای کاربران از نظر اقتصادی ، اجتماعی و محیط زیست فراهم آورد. بسیاری از ابنیه سنتی ایرانی که اصول پایداری بر طراحی آن ها حکم فرما می باشد، در بافت قدیم شهر قرار دارند. معماری سنتی و قدیمی دقیقا منطبق با شرایط محیطی و اقلیمی شکل گرفته و دارای هویت خاص منطقه خود می باشد و این معماری در مقیاس خرد و کلان چه از نظر کالبدی و چه از نظر پایداری به واسطه نوع نگرش به انسان و محیط و همچنین راهکارهای معماری ، زمینه ارزشمندی برای استفاده می باشد. در واقع معماری بومی در سازگاری با اقلیم سخت آن منطقه به راهکارهای بسیار مناسبی رسیده است که شناخت آن ها راهگشای رسیدن به الگوهای مناسبی در فضاهای معماری جدید است . روش تحقیق در این مقاله توصیفی - تحلیلی می باشد که با مطالعات کتابخانه ای به بررسی ارتباط پایداری و معماری سنتی ایران و سپس بررسی الگوهای پایداری در بناهای مسکونی بافت تاریخی پرداخته شده است .

کلیدواژه ها:

بافت قدیمی ، معماری سنتی ، منظر شهری تاریخی ، میراث شهری .