تهیه نقشه ریسک انجام پروژه های راهسازی با استفاده از روش منطق فازی و با رویکرد استاندارد PMBOK (مطالعه موردی : پروژه های راهسازی استان هرمزگان )

شناسایی ریسک ها بر اساس استانداردهای جهانی با تکیه بر دانش و تجربه خبرگان حوزه راهسازی و درنهایت آشکارسازی ریسک های منطقه در قالب یک نقشه جامع با کمک سیستم های اطلاعات جغرافیایی می تواند به میزان زیادی اثرات و تبعات حوادث پروژهها را کاهش داده و راهنمای پیمانکاران ، مشاورین و کارفرمایان در جهت بهبود مدیریت ریسک باشد .از این رو اولین گام، جمع آوری داده ها و تهیه نقشه عوامل موثر است . با استفاده از تجربیات افراد متخصص به تعداد ۹۲ نفر و بررسی پژوهش های انجامگرفته و مرور منابع ،۱۵ عامل مختلف به عنوان عوامل موثر در ریسک راهسازی در منطقه تشخیص داده شدند و لایه رقومی یا نقشه مربوط به هرکدام از عوامل تهیه شد.به منظور محاسبه وزنها و درجه اهمیت نسبی هریک از معیارها و زیر معیارها ، با کمک از پرسشنامه توسط خبرگان مورد مقایسه زوجی قرار گرفتند با استفاده از میانگین هندسی ، نظرات آنها در نرم افزار Export choice ادغام وزن عناصر تعیین شد .درروش های کمی (مانند (AHP برای پهنه بندی ریسک راهسازی از اعدادیا اوزان برای بیان نقش یا اهمیت عوامل استفاده می شود، اما نمی تواند به طوریقین معیار درستی برای بیان اهمیت عامل در ریسک راهسازی باشد. ازاین رو از مجموعه های فازی برای بیان اهمیت عوامل طبیعی استفاده شد در این تحقیق به منظور استفاده از اپراتورهای And، Or، Product، Sum و Gamma از توابع عضویت خطی (Liner Membership Function)، مثلثی (Triangular Membership Function) برای فازی کردن نقشه عوامل موثر در ریسک راهسازی در محیط نرم افزار ArcGIS۵.۱۰ استفاده شد. درنهایت دسته بندی عوامل غیرطبیعی با وزن نسبی ۴۵۴/۰ از بیشترین ریسک برخوردار هستند . در پله دوم ریسک های عوامل طبیعی با وزن نسبی ۲۹۱/۰ ریسک قابل ملاحظه ای دارند و در آخر ریسک های منابع انسانی با وزن نسبی ۲۵۵/۰ نسبت به دودسته اول دارای کمترین ریسک می باشد . با توجه به نقشه جامع نهایی به دست آمده، به طورکلی شدت ریسک در نواحی شمالی خیلی زیاد است و به مراتب در نوار ساحلی این شدت ریسک کاهش پیدا می کند . پروژههای راهسازی استان هرمزگان متوجه شدتهای مختلفی از ریسک هستند و متناسب با موقعیت جغرافیایی خط پروژه می توان شدت ریسک ها و نوع ریسک های در کمین را بررسی کرد.

کلیدواژه ها:

نقشه ریسک ، پروژه راهسازی ، منطق فازی ، استاندارد PMBOK ، سامانه GIS