امکان سنجی نواحی مستعد کشت زعفران در دشت نیشابور با استفاده از GIS

زعفران بعنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان از جمله گیاهانی است که با توجه به مقاومت خود در برابر خشکی نقش قابل توجهی در وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناطق خشک و نیمه خشک خراسان جنوبی و مرکزی پیدا کرده است. از سویی دیگردرآمد نسبتا خوب این محصول، دوره کوتاه کشت و نیاز آبی محدود، کشاورزان منطقه نیشابور را بر آن داشته است که بدون توجه به قابلیتها و پتانسیلهای طبیعی اراضی دشت نیشابور به کشت این گیاه روی آورند که این امر بوجود آورنده مشکلات و همچنین عدم بازده خوب محصول شده است. بدین منظور در این مقاله نواحی مستعد کشت زعفران با استفاده از نقشه های سطوح ارتفاعی، شیب، قابلیت اراضی، عمق خاک، دسترسی به آبهای سطحی و زیرزمینی و آستانه های دمایی موثر در کشت زعفران در دشت نیشابور در محیط GIS شناسایی شده است. در همین راستا پس از تهیه نقشه های فوق, با استفاده از مدلهای وزن دهی رتبه ای، نسبتی و مقایسه زوجی به وزن دهی و تلفیق نقشه ها پرداخته شده است و نقشه امکان سنجی نواحی مستعد کشت زعفران با تلفیق لایه ها در هر مدل تهیه شده و در نهایت بر اساس مدل نسبتی به عنوان مدل بهینه، نقشه نهایی بدست آمده است . نتیجه حاصل نشان می دهد که ۲۱۴۶ کیلومتر مربع از اراضی دشت دارای استعداد بسیارخوب برای توسعه کشت زعفران می باشند که در حال حاضر کاربری این اراضی به کشت دیم، کشت آبی، مراتع نیمه متراکم و مراتع متراکم اختصاص دارد. با تغییر این اراضی به کاربری کشت زعفران می توان توسعه اقتصادی و ارزش افزوده را برای این منطقه رقم زد.

کلیدواژه ها:

GIS ، GIS ، possibility study ، Nishabor plain ، Saffron ، Climate ، دشت نیشابور ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، امکان سنجی ، زعفران ، اقلیم