تحلیل اثرات عملیات آبخیزداری بر روی خصوصیات هیدروژئومورفولوژی حوضه آبریز عنبران چای با استفاده از مدل نیمه توزیعی SWAT

انجام عملیات آبخیزداری مناسب ترین گزینه جهت کنترل سیلاب با توجه به شرایط و استعداد حوضه آبریز است که تاثیرات مختلفی را در عوامل هیدرولوژیکی اعم از میزان تولید رواناب سطحی، میزان رسوب ویژه و میزان نفوذپذیری در حوضه آبریز دارد. هدف تحقیق حاضر شبیه سازی و برآورد تغییرات میزان تولید رواناب سطحی، میزان رسوب ویژه و میزان نفوذپذیری با استفاده از مدل نیمه توزیعی SWAT در دو مقطع قبل و بعد از عملیات آبخیزداری در حوضه آبریز عنبران چای است. نتایج تحقیق نشان می دهد میزان رسوب ویژه در قسمت بالادست پیش از عملیات ۱۴/۲۲ تن در هکتار بوده و پس از عملیات، مقدار رسوب به میزان ۸۴/۱ تن در هکتار کاهش یافته است، همچنین نتایج نشان داد میانگین CN ۶۸/۷۵ پیش از عملیات به ۲۴/۶۱ در حال حاضر تغییر کرده است که در نتیجه آن افزایش در نفوذپذیری و جریان های زیرقشری مشاهده می شود. قابل ذکر است میزان تبخیر و تعرق پتانسیل برای حوضه آبریز عنبران چای ۴/۱۵۷ میلی متر برآورد شده است. تغییرات در چرخه هیدرولوژی حوضه بیشترین تاثیرات را در بخش دشت رسوبی منطقه به جای گذاشته است. به نظر می رسد مدل SWAT به خوبی توانسته فرایندهای چرخه هیدرولوژی را شبیه سازی نماید و اطلاعات ارزشمندی برای مطالعات ژئومورفولوژی ارائه نماید.

کلیدواژه ها:

Anbaranchay watershed ، curve number (CN) ، watershed management ، semi-distributed model SWAT ، Hydrological Response unit (HRU) ، حوضه آبریز عنبران چای ، شماره منحنی CN ، عملیات آبخیزداری ، مدل نیمه توزیعی SWAT ، واحدهای پاسخ هیدرولوژیکی (HRU)