امکان و ضرورت علی در فلسفه ارسطو و نسبت آن با ضرورت مکانیکی دیمکریتی

آپوریای ضرورت علی را می توان ناظر به دوراهی (۱) ملازمت دایمی، منطقی و متافیزیکی ضرورت و علیت و یا (۲) نفی یکی بدون نفی دیگری و در واقع انکار ملازمت همیشگی ضرورت و علیت تعریف کرد. این رای ارسطویی که هر چیزی علتی دارد، لزوما نمی تواند منتج منطقی و فلسفی تعین باوری، نفی امکان آینده و انحلال قوه در فعل باشد. ضرورت، وصف علیت رخ داده در بستر واقعیت جاری حال و گذشته است، نه علیت رخ دهنده در آینده. می توان این معنا از ضرورت را مستلزم جبر و اصل موجبیت علی ندانست. در واقع عملگر و جهت منطقی و متافیزیکی علیت، واقعیت بالفعل ضرورت است که همواره هم مصداق با نظریه جبر و موجبیت نیست. دیمکریتس با نادیده گرفتن علت غایی، همه کنش های طبیعت را به ضرورت تقلیل می دهد. تقلیل گرایی منتج از انکار غایتمندی عالم، ویژگی بارز ضرورت باوری مکانیکی دیمکریتی است.

کلیدواژه ها:

Causal Possibility and Necessity ، Richard Sorabji ، Determinism ، Simple Necessity ، Hypothetical Necessity ، Mechanical Necessity ، Democritean Necessity ، امکان و ضرورت علی ، ریچارد سرابجی ، اصل موجبیت ، ضرورت بسیط ، ضرورت مشروط ، ضرورت مکانیکی ، ضرورت دیمکریتی