تبیین استعاره "ذهن همچون رایانه" و نقد دلالت های آن در تعلیم و تربیت

در این مقاله ابتدا دلالت های فلسفی استعاره "ذهن همچون رایانه" از سه منظر وجودشناختی، معرفت شناختی و انسان شناختی استنتاج شد. سپس به استنتاج عناصر برنامه درسی از دلالت های فلسفی مذکور اقدام و در نهایت به نقد دلالت های استعاره مذکور در تعلیم و تربیت پرداخته شد. نظر به اینکه ما بر اساس استعاره ها فکر می کنیم، بر اساس استعاره مذکور ذهن امری منفعل است و به متربی نگاه ماشینی دارد؛ از فردیت، تشخص و اختیار متربی نشانی نیست؛ ارزش یابی مبتنی بر این رویکرد نیز بر سنجش سطوح پایین هدف های آموزشی و سنجش حافظه به جای یادگیری عمقی استوار است. نقدهایی که مطرح شده نشان می دهد که چنین نگرشی به انسان از منظر فلسفی و به ویژه از منظر تربیتی پذیرفتنی نیست. استعاره فوق الذکر تنها بر اساس قرایت ضعیف از کارکردگرایی می تواند در تبیین کارکرد ذهن یا مغز مفید باشد و دلالتی بیش از این ندارد.

کلیدواژه ها:

metaphor ، mind ، brain ، computer ، education ، functionalism ، استعاره ، ذهن ، مغز ، رایانه ، تعلیم و تربیت ، کارکردگرایی