مقایسه دیدگاه اشاعره و ملاصدرا در قاعده "لاموثر فی الوجود الا الله"

قاعده "لاموثر فی الوجود الا الله" مورد تاکید اشاعره و ملاصدرا است؛ لکن، هر کدام تفسیری متفاوت از این قاعده ارایه کرده‎اند. اشاعره بر اساس این قاعده، هرگونه علیت و تاثیر و تاثر را در میان ممکنات انکار کرده‎اند و همه افعال را به طور انحصاری و مستقیم به خداوند متعال نسبت می دهند. اما ملاصدرا بر اساس مبانی فلسفی خود در حکمت متعالیه، ضمن اثبات فاعلیت قریب خداوند برای تمامی افعال، نقشی را نیز برای سایر ممکنات در افعال می پذیرد و گونه ای از تاثیر و تاثر در میان مادون واجب تعالی را اثبات می کند. در این مقاله هر دو دیدگاه مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت که بر این اساس، هیچ یک از این دو دیدگاه خالی از اشکال نیستند. البته دیدگاه ملاصدرا با تبیینی که ملا علی مدرس از آن ارایه می کند، تا حد زیادی پیراسته از اشکالات می گردد.

کلیدواژه ها:

effect and regret" ، Active cause" ، Acquisition" ، Adat Allah" ، Existence of interface" ، تاثیر و تاثر ، علت فاعلی ، کسب ، عادت الله ، وجود رابط ، علت حقیقی و اعدادی