اثر فرصت های رانت جویی بر حجم سپرده های بانکی بخش خصوصی در اقتصاد ایران

با توجه به آنکه سرمایه گذاری بخش خصوصی با استفاده از سپرده های مردم نزد بانک ها انجام می شود،  مقدار این سپرده ها بر میزان سرمایه گذاری و تولید کشور اثر دارد. عوامل مختلفی حجم سپرده های بخش خصوصی نزد بانک ها را تحت تاثیر قرار می دهند که در این مقاله رابطه بین فرصت های رانت جویی و حجم سپرده ها با استفاده از الگوی رگرسیون خود توضیح با وقفه های گسترده در اقتصاد ایران طی سالهای (۱۳۸۹-۱۳۵۰) مورد تحلیل و آزمون تجربی قرار گرفته است. نتایج حاصل از تخمین مدل های تحقیق نشان می دهند:  اختلاف نرخ ارز غیر رسمی و رسمی با ضریب (۱۴۸۶/۰-) و اختلاف نرخ بهره در بازار غیر رسمی و رسمی با ضریب (۳۴۶۸/۰-) حجم سپرده ها را در کوتاه مدت تحت تاثیر قرار می دهند. همچنین بر اساس رابطه تعادلی بلند مدت برآوردی، کشش حجم سپرده های بانکی نسبت به اختلاف نرخ ارز غیر رسمی و رسمی و اختلاف نرخ بهره در بازار غیر رسمی و رسمی، به ترتیب (۰۱۶۶/۰-) و (۰۳۸۹/۰-) است که این یافته،  اثر منفی و معنی دار متغیرهای نمایانگر رانت جویی بر حجم سپرده های کوتاه مدت بخش خصوصی نزد بانک ها را تایید می کنند و نشان می دهند که فرصت های رانت جویانه مردم را تشویق می نمایند تا به منظور کسب سود بیشتر، سپرده های خود را از بازار رسمی پول خارج کرده و به بازارهای غیر رسمی انتقال دهند.

کلیدواژه ها:

Banks deposits ، Rent-seeking ، Auto Regressive Distributed Lag model ، Iranian economy ، کلیدی: سپرده های بانکی ، رانت جویی ، مدل رگرسیون خود توضیح با وقفه های گسترده ، اقتصاد ایران