شکاف تکنولوژی و تاثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر بهره-وری کل عوامل تولید (مطالعه موردی: صنعت ایران)

در شرایطی که شکاف تکنولوژی میان کشورها اندک است، سرمایه­گذاری مستقیم خارجی به واسطه انتقال تکنولوژی، اثرات معنادارتری بر بهبود بهره­وری کل عوامل تولید دارد. در این مطالعه، با لحاظ شکاف تکنولوژی، اثر سرمایه­گذاری مستقیم خارجی[۱](FDI) ۹ کشور منتخب OECD بر بهره­وری کل عوامل تولید[۲](TFP) در ۸ زیربخش صنعت اقتصاد ایران در دوره زمانی ۹۳-۱۳۸۰ بررسی می­شود. در گام نخست، تابع تولید با رویکرد ARDL برآورد و مقادیر TFP استخراج شد. سپس شکاف تکنولوژی - معادل با نسبت TFP کشور خارجی به داخلی- محاسبه و در نهایت، با برآورد یک الگوی رگرسیون آستانه­ای، ملاحظه می­شود که هر چه شکاف تکنولوژی بین کشورهای فرستنده و گیرنده سرمایه کمتر باشد، اثر FDI بر TFP در بخش صنعت نیز بیشتر می­شود و با افزایش شکاف تکنولوژی، اثر مثبت سرمایه­گذاری مستقیم خارجی بر بهره­وری زیربخش­های صنعت، کاهش می­یابد. همچنین تخمین ضرایب متغیرهای مستقل از رژیم، نتایج جالبی در تضاد با انتظارات تئوریک را در مورد بهره­وری بخش صنعت نشان می­دهد. ضرایب متغیرهای تحقیق و توسعه و سرمایه انسانی، فاقد معناداری تشخیص داده می شوند که این عدم معناداری، می­تواند با کیفیت پایین سرمایه انسانی، تخصیص نامناسب مخارج مربوط به فعالیت­های تحقیق و توسعه و تحریم­های اقتصادی که موجبات افزایش نااطمینانی شده و بر وضعیت رکودی دامن می زند، توجیه ­شود. تقویت سرمایه انسانی در بخش صنعت، از طریق آموزش حین کار یا تشویق به شرکت در دوره­های آموزشی خارج از کشور جهت بهره مندی از دانش روز، می تواند به عنوان مهمترین توصیه سیاستی برای کاهش شکاف تکنولوژیکی و در نتیجه، بهبود جذب FDI معرفی شود. [۱]. Foreign Direct Investment [۲]. Total Factor Productivity

کلیدواژه ها:

FDI ، Technology gap ، Panel threshold model ، سرمایه گذاری مستقیم خارجی ، شکاف تکنولوژی ، رگرسیون آستانه ای پانل