برآوردی از درجه عبور نرخ ارز به قیمت های داخلی در اقتصاد ایران: کاربردی از مدل های پارامتر متغیر

میزان تغییرات قیمت ­های داخلی در نتیجه تغییرات نرخ ارز، در ادبیات اقتصاد کلان و بین الملل، به درجه عبور نرخ ارز مشهور است. این موضوع، از آن جهت اهمیت دارد که تکانه­ های وارده بر اقتصاد از کانال نرخ ارز به قیمت­ های نسبی اقتصاد منتقل می­شود. در ضمن، درجه عبور نرخ ارز تحت تاثیر متغیرهای خرد و کلان اقتصادی است که با تغییر هر یک از این متغیرها، درجه عبور نرخ ارز در اقتصاد نیز تغییر خواهد کرد. لذا در مطالعه حاضر، برای برآورد میزان تاثیر نرخ ارز بر قیمت­ های داخلی، از الگوی خودرگرسیون برداری ساختاری عامل افزوده با نوسانات تصادفی و پارامترهای متغیر در طی زمان (TVP-SFAVAR-SV ) و از داده ­های دوره زمانی فصل اول ۱۳۶۹ تا فصل دوم ۱۳۹۷ استفاده شده است. ابتدا، متغیر پنهان فعالیت­ های  سوداگرانه در اقتصاد ایران مدل­سازی و استخراج شده و نتایج، نشان می ­دهد که بیشترین سوداگری در اقتصاد ایران در  دوره­ های  (۱۳۷۳ تا ۱۳۷۵)، (۱۳۷۷ تا ۱۳۷۸) و (۱۳۹۰ تا ۱۳۹۱) بوده، همچنین شوک متغیر پنهان سوداگری در دوره مورد بررسی، به افزایش تورم در اقتصاد ایران منجر شده است. برآورد درجه عبور نرخ ارز در ایران، نشان داد که ضریب درجه عبور نرخ ارز طی دوره مورد بررسی، ثابت نبوده و در این دوره، تغییر کرده است. تجزیه واریانس تاریخی درجه عبور نرخ ارز با حضور عوامل موثر نیز نشان داد که تقریبا اکثر نوسانات درجه عبور نرخ ارز توسط تورم و سپس نوسانات نرخ ارز و شکاف تولید، قابل تفسیر و توضیح است.

کلیدواژه ها:

Exchange Rate Pass Through ، Stochastic Volatility ، Time Varying Parameter Vector Auto-Regressive model ، Inflation ، Historical Variance Decomposition ، عبور نرخ ارز ، نوسانات تصادفی ، مدل خودرگرسیون برداری با پارامترهای متغیر در طی زمان ، تورم ، تجزیه واریانس تاریخی