ارزیابی اثرات تنظیم گری بورس کالای ایران بر نوسانات قیمت کالاها

یکی از وظایف مهم اقتصادی-اجتماعی دولت­ ها، انجام تنظیم گری است. ادبیات تنظیم گری بر دخالت دولت در بازار، تعیین ساختار و قواعد حاکم بر آن، به منظور تنظیم میزان تولید و توزیع یک کالا، تمرکز دارد. بورس کالا، از مهم ترین نهادهای تنظیم گری است که به طور متعارف، با فراهم نمودن یک سیستم دادوستد مناسب، شفاف و قابل رصد، موجب جریان تنظیمات موردنظر بر کالاها می شود. مزیت بورس کالا، حضور نهادهای نظارتی و تنظیم ­گری است که تمامی تولیدکنندگان، مصرف ­کنندگان و تجار، با حضور این نهادها، از مزایای مترتب بر مقررات بورس کالا برخوردار می­ شوند؛ ولی با این وجود، موانع نهادی رقابت ­پذیری، می ­تواند مانع اثرگذاری تنظیم ­گری برقیمت ­ها شود. هدف این پژوهش، آزمون نتایج تنظیم گری ورود کالاها در بورس کالا بر نوسان قیمت­ ها می باشد. بدین منظور، نوسانات قیمت ۲۰ کالایی که در بورس کالا داد و ستد می شوند، با ۲۰ کالای خارج از بورس، با استفاده از ضریب تغییرات آنها با روش مچینگ ضریب تمایل مقایسه گردید. طبق نتایج به­ دست آمده، عرضه محصولات در بورس کالا، موجب افزایش نوسانات قیمت آنها در مقایسه با کالاهای مشابه خارج از بورس گردیده است، به عبارت دیگر، با عرضه محصولات در بورس کالا، از نوسانات قیمت آنها جلوگیری نشده است، زیرا موانع نهادی رقابت­ پذیری، اثر تسهیل­ گری تنظیم گری را تحت ­الشعاع قرار داده و باعث می ­شود، اثرگذاری مورد انتظار را نداشته باشد.

کلیدواژه ها:

Regulation ، Government ، Mercantile exchange ، Matching ، تنظیم گری ، دولت ، بورس کالا ، مچینگ