سهراب سپهری، اندیشه ای عادت ستیز، شعری هنجارگریز بررسی سه دفتر شعر «صدای پای آب، مسافر و حجم سبز»

سال انتشار: 1388
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 107

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LIRE-6-23_005

تاریخ نمایه سازی: 11 دی 1403

چکیده مقاله:

یکی از رویکردهای گوناگون امروزه به آثار ادبی، همزمان متن و محتوا را در نظر می گیرد و از افراط و تفریط های پیروان فرمالیسم و محتواگرایان دوری می جوید. کسانی چون باختین و گلدمن، شیوه تحقیقاتی خود را بر چنین رویکردی بنیان نهاده بودند. در این رویکرد اعتقاد بر این است که میان محتوای اثر و جهان بینی نهفته در آن با متن اثر، رابطه ای تنگاتنگ وجود دارد. بررسی شعر سهراب سپهری می تواند گواهی بر درستی چنین رویکردی باشد؛ چرا که می توان میان اندیشه عادت ستیز سپهری و زبان هنجارگریزش ارتباط برقرار کرد. مطالعه شعر سپهری نشان می دهد که اندیشه عادت ستیز او بر زبانش نیز تاثیر گذاشته است. نمونه های فراوان هنجارگریزی و هنجارشکنی در شعر او موکد این امر است. نکته قابل تامل اینکه سپهری از بین انواع هنجارگریزیها (= معنایی، واژگانی، زمانی) بیشتر از هنجارگریزی معنایی مانند تشخیص، پارادوکس، کاربرد تصاویر و ترکیبات تازه، نماد و حس آمیزی و... استفاده کرده و از انواع دیگر هنجارگریزی، کمتر بهره جسته است. دلیل این امر را باید در اندیشه و نظام خاص فکری سهراب جستجو کرد که از سویی بیشتر در پی توجه به معنا و ارائه مضامین و اندیشه های عرفانی است و از سوی دیگر هر گونه رویکرد به گذشته را نفی می کند و همواره در پی تازگی و غبارروبی از هستی است. بنابراین نمی توان انتظار داشت از هنجارگریزی زمانی (باستانگرایی) - که مخالف دیدگاه فکری وی است- استفاده کند.

نویسندگان

مسعود روحانی

دانشگاه مازندران

محمد فیاضی

دانشگاه مازندران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آشوری، داریوش و دیگران؛ پیامی در راه؛ تهران: انتشارات طهوری،۱۳۷۱ ...
  • احمدی، بابک؛ ساختار و تاویل متن؛ تهران: نشر مرکز، ۱۳۸۵ ...
  • براهنی، رضا ؛ طلا در مس؛ ج اول، تهران: ۱۳۷۱ ...
  • حسینی، حسن؛ بیدل، سپهری و سبک هندی، تهران: انتشارات سروش، ...
  • آشنایی زدایی در اشعار یدالله رویایی [مقاله ژورنالی]
  • زرین کوب، عبدالحسین؛ جستجو در تصوف ایران؛ تهران: انتشارات امیرکبیر، ...
  • سپهری، سهراب؛ هشت کتاب؛ تهران: انتشارات طهوری، ۱۳۸۵ ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا؛ موسیقی شعر،؛تهران: انتشارات آگاه، ۱۳۸۰ ...
  • شمیسا، سیروس؛ نگاهی به سهراب سپهری؛ تهران: انتشارات مروارید، ۱۳۷۶ ...
  • صفوی، کوروش؛ از زبانشناسی به ادبیات؛ جلد اول (نظم)، تهران: ...
  • کامو، آلبر؛ دلهره هستی (برگزیده آثار)؛ ترجمه محمدتقی غیاثی؛ تهران: ...
  • گلدمن، لوسین؛ «کل و جزء» فصل اول از بخش نخست ...
  • مشرف، مریم؛ «هنجارگریزی اجتماعی در زبان صوفیه»؛ مجله دانشکده ادبیات ...
  • مولوی، جلال الدین محمد؛ کلیات شمس؛ با تصحیح و حواشی ...
  • واردی، زرین؛ باغ عرفان سهراب؛ نشریه دانشکده ادبیات و علوم ...
  • نمایش کامل مراجع