تحلیل عرفانی افسانه پنجم از هشت بهشت امیرخسرو دهلوی

هشت بهشت از جمله آثار داستانی منظوم در ادب فارسی است که امیر خسرو دهلوی، شاعر قرن هفتم هجری، آن را به تقلید از هفت پیکر نظامی سروده است. امیر خسرو نیز همچون نظامی در این اثر، به نقل هفت افسانه پرداخته است؛ در آن میان افسانه پنجم که مربوط است به سفر بازرگان زاده ای کنجکاو برای رفتن به گرمابه ای شگفت انگیز و آگاه شدن از اسرار آن، از جمله افسانه هایی است که از منظر عرفانی تاویل پذیر است. در این نوشتار کوشیده ایم تا مراحل سیر و سفر قهرمان داستان را که در اینجا از او به سالک تعبیر شده است، در آن گرمابه خیالی که می تواند اشاره به وجود خود سالک باشد، مطابق اندیشه عرفا مورد بررسی قرار دهیم و در حقیقت به رمزگشایی از آن بپردازیم. حاصل تحقیق این است که جوان در قالب سالک طریق، به سیر در وجود خویش می پردازد و با عوالم گوناگون و شگفت انگیز آن آشنا می شود و نهایتا به اسراری دست می یابد که قادر بر افشای آن نیست، از این رو خاموشی می گزیند و از بر ملا کردن رازی که بدان دست یافته لب فرو می بندد.

کلیدواژه ها:

Keywords: Amir Khosro Dehlavi ، Hasht Behesht ، Fifth Legend ، Allegorical Narrative ، Mysticism ، کلید واژه ها: امیرخسرو دهلوی ، هشت بهشت ، افسانه پنجم ، داستانهای تمثیلی ، عرفان