چالش های حق شهرت و پیامدهای نقض آن در نظام حقوقی ایران

در جهان امروز، افرادی که دارای آوازه و شهرت هستند در موارد بسیاری جهت به دست آوردن مزایای مالی از شهرت خود به مانند کالایی باارزش استفاده می کنند و این مهم معمولا از مجرای بهره برداری عرضه کنندگان کالاها و خدمات از نام، تصویر، صدا یا فیلم آن ها رخ می دهد. اگرچه بهره برداری از شهرت افراد در همه جای جهان حقی مورد تایید است، بااین همه درباره ماهیت حقوقی آن اجماعی وجود ندارد. عده ای از کارشناسان حقوق از آن به عنوان یک حق مالی صرف یاد می کنند و بر ماهیت کالایی آن اصرار می ورزند و جریان دیگر با وارد کردن آن در دسته حقوق مرتبط با شخصیت، نگاه مالی به آن را مردود می شمرند. با توجه به این دو نگاه متفاوت، پرسش بنیادی این است که در دوگانه حقوق مالکیت حقوق شخصیت، این حق چه جایگاهی را به خود اختصاص می دهد؟ فرض ما در مقاله حاضر این است که باید هر دو جنبه شهرت را مورد توجه قرار داد و از هیچ یک غفلت نکرد، چراکه هیچ یک قابل تردید و تشکیک نیست. نه امکانی برای تردید در هم بستگی شخصیت و هویت شخص مشهور وجود دارد و نه امکان انکار مزایای مالی آن در جهان امروز، بنابراین با در نظر گرفتن هر دو وجه مساله و ملحوظ کردن آثار مالی حق، باید نسبت به اقتضائات مرتبط با حقوق شخصیت اقدام کرد. در جهان امروز، افرادی که دارای آوازه و شهرت هستند در موارد بسیاری جهت به دست آوردن مزایای مالی از شهرت خود به مانند کالایی باارزش استفاده می کنند و این مهم معمولا از مجرای بهره برداری عرضه کنندگان کالاها و خدمات از نام، تصویر، صدا یا فیلم آن ها رخ می دهد. اگرچه بهره برداری از شهرت افراد در همه جای جهان حقی مورد تایید است، بااین همه درباره ماهیت حقوقی آن اجماعی وجود ندارد. عده ای از کارشناسان حقوق از آن به عنوان یک حق مالی صرف یاد می کنند و بر ماهیت کالایی آن اصرار می ورزند و جریان دیگر با وارد کردن آن در دسته حقوق مرتبط با شخصیت، نگاه مالی به آن را مردود می شمرند. با توجه به این دو نگاه متفاوت، پرسش بنیادی این است که در دوگانه حقوق مالکیت حقوق شخصیت، این حق چه جایگاهی را به خود اختصاص می دهد؟ فرض ما در مقاله حاضر این است که باید هر دو جنبه شهرت را مورد توجه قرار داد و از هیچ یک غفلت نکرد، چراکه هیچ یک قابل تردید و تشکیک نیست. نه امکانی برای تردید در هم بستگی شخصیت و هویت شخص مشهور وجود دارد و نه امکان انکار مزایای مالی آن در جهان امروز، بنابراین با در نظر گرفتن هر دو وجه مساله و ملحوظ کردن آثار مالی حق، باید نسبت به اقتضائات مرتبط با حقوق شخصیت اقدام کرد.

کلیدواژه ها:

حق جلوت ، حق شهرت ، اموال فکری