بررسی تطبیقی مقوله ضبط و حافظیت راوی و تاثیر آن در اعتباربخشی به اسناد روایات از منظر رجالیان فریقین

ضبط راوی و مقوله وصف حافظیت او، در کلام محدثان و رجالیان، تقارب معنایی خاصی داشته و از جمله شروط بسیار مهم در اعتباربخشی به ضبط راویان حدیث به شمار می رود. محقق در دسترسی به اهداف خود با استفاده از اسناد کتابخانه ای و به روش تحلیلی-مقایسه ای، به برخی نتائج و یافته ها در حیطه آسیب شناسی عوامل مخل در ضبط راوی ازجمله: فراوانی اشتباه راوی، کثرت مخالفت منقولات راوی با دیگر راویان، حفظ نامطلوب، غفلت شدید، غلط فاحش، و سهل انگاری در مقابله و تصحیح متون حدیثی دست یافته است. از نتائج دیگر اینکه، محدثان شیعه و اهل سنت اتفاق نظر دارند که حافظیت راوی، تاییدی بر احادیث وی می باشد، آنگونه که می توان به روایات او اعتماد کرد؛ و این دلیلی است بر اینکه وصف مذکور، از جایگاه ویژه ای در دانش جرح و تعدیل برخوردار است. نتیجه مهم دیگر، مقایسه روش های کشف ضبط راوی می باشد. به عنوان نمونه، رجالیان عامه، روش مقایسه روایات راوی با روایات ثقات را مد نظر قرار داده اند که در اصطلاح به این روش «اعتبار» می گویند. در مقابل، رجالیان خاصه مواردی چون: بکارگیری عبارت «ثقه» به جای «عدل»، مقایسه روایات راوی با روایات افراد ضابط، و تصریح رجالیان به ضابط بودن وی را به عنوان روش های کاربردی خود در جهت کشف ضبط راوی مورد ملاحظه قرار داده اند. ضبط راوی و مقوله وصف حافظیت او، در کلام محدثان و رجالیان، تقارب معنایی خاصی داشته و از جمله شروط بسیار مهم در اعتباربخشی به ضبط راویان حدیث به شمار می رود. محقق در دسترسی به اهداف خود با استفاده از اسناد کتابخانه ای و به روش تحلیلی-مقایسه ای، به برخی نتائج و یافته ها در حیطه آسیب شناسی عوامل مخل در ضبط راوی ازجمله: فراوانی اشتباه راوی، کثرت مخالفت منقولات راوی با دیگر راویان، حفظ نامطلوب، غفلت شدید، غلط فاحش، و سهل انگاری در مقابله و تصحیح متون حدیثی دست یافته است. از نتائج دیگر اینکه، محدثان شیعه و اهل سنت اتفاق نظر دارند که حافظیت راوی، تاییدی بر احادیث وی می باشد، آنگونه که می توان به روایات او اعتماد کرد؛ و این دلیلی است بر اینکه وصف مذکور، از جایگاه ویژه ای در دانش جرح و تعدیل برخوردار است. نتیجه مهم دیگر، مقایسه روش های کشف ضبط راوی می باشد. به عنوان نمونه، رجالیان عامه، روش مقایسه روایات راوی با روایات ثقات را مد نظر قرار داده اند که در اصطلاح به این روش «اعتبار» می گویند. در مقابل، رجالیان خاصه مواردی چون: بکارگیری عبارت «ثقه» به جای «عدل»، مقایسه روایات راوی با روایات افراد ضابط، و تصریح رجالیان به ضابط بودن وی را به عنوان روش های کاربردی خود در جهت کشف ضبط راوی مورد ملاحظه قرار داده اند.

کلیدواژه ها:

رجال الحدیث ، ضبط راوی ، حافظیت راوی ، جرح وتعدیل ، اعتبارشناسی راوی ، رجالیان فریقین