ارزیابی تاثیر تغییر کاربری اراضی بر خدمات بوم سازگانی (مطالعه موردی: تالاب و ذخیره گاه زیست کره میانکاله)

تغییرات کاربری اراضی بعضا منجر به تغییر عملکرد طبیعی محیط شده و در درازمدت ارائه کالا و خدمات بوم سازگانی را تحت تاثیر قرار می دهند. براین اساس امروزه بررسی روند تغییرات کاربری اراضی به یکی از مهم ترین عوامل موثر در تصمیم های مدیریت سرزمین تبدیل شده است. در این مطالعه با سناریوهای مختلف تعریف شده، کاربری اراضی، مدل سازی و میزان تاثیر هر سناریو بر خدمات بوم سازگانی منتخب در ذخیره گاه زیست کره میانکاله در استان مازندران، نقشه سازی شدند. در ابتدا وضع موجود تعیین و نقشه کاربری اراضی با به کارگیری تصاویر ماهواره ای ترسیم شد. سناریونویسی کاربری اراضی بر پایه پرسش نامه های تکمیل شده توسط کارشناسان و تصمیم گیران حوزه محیط زیست و منابع طبیعی شامل حفاظت محیط زیست، توسعه اقتصادی و توسعه پایدار و سناریو ادامه روند موجود انجام و در پایان مدل سازی تغییرات کاربری اراضی  و نقشه سازی خدمات بوم سازگانی منتخب (تامین آب، تامین زیستگاه، تنظیم هوا و فرسایش خاک)، تحت سناریوهای اعمال شده، خروجی مدل سازی خدمات بوم سازگانی منتخب مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در ۳ خدمات بوم سازگانی حفاظت از فرسایش خاک، تامین آب و تامین زیستگاه به صورت مشابه بیشترین ارزش خدمات بوم سازگانی به ترتیب مختص به سناریو محیط زیستی، سناریو توسعه پایدار، سناریو اقتصادی و سناریو روند موجود است و برای خدمات تنظیم هوا به ترتیب سناریو محیط زیستی، سناریو توسعه پایدار، سناریو روند موجود و سناریو اقتصادی موجود، بیشترین خدمات بوم سازگانی را ارائه دادند. همچنین روند کنونی تغییرات کاربری اراضی، مخرب ترین حالت ارائه خدمات بوم سازگانی در آینده است. پیشنهاد می شود برای کاهش اثرات محیط زیستی روند کنونی تغییرات کاربری اراضی از احداث و توسعه صنایع مخصوصا صنایع پتروشیمی و نیروگاه در منطقه جلوگیری شود و کاربری های تالاب و جنگل به صورت سیستماتیک باتکیه بر مشارکت جوامع محلی حفظ شود.

کلیدواژه ها:

خدمات بوم سازگانی ، سناریوسازی ، مدل سازی تغییر کاربری اراضی ، مشارکت جوامع محلی ، ذخیره گاه زیست کره