روش شناسی حکمت عملی تدبیر معماری در فرهنگ ایرانی اسلامی

ژوهش حاضر درصدد بررسی «روش شناسی حکمت عملی تدبیر معماری در فرهنگ ایرانی اسلامی» است. زیرا به یک معنا، معماری را می توان در زمره «حکمت» به حساب آورد؛ زیرا هم در بستری از «دانش» تحقق می یابد و هم نیازمند «تدبیر» است؛ معماری ظهور سنخی از جهان نگری است که محصول فرهنگ جوامع انسانی تلقی می شود و همزمان «انتقال دهنده فرهنگ» نیز می باشد. سئوال اصلی تحقیق حاضر آن است که مکتب حکمی، جهان نگری و نظام ارزشی اسلامی با چه روشی امر معماری را در فرهنگ ایرانی در دو حوزه نظر و عمل تدبیر کرده است؟ در پاسخ، فرهنگ اسلامی، معیارهایی برای حکیمانه بودن امور مربوط به زیست انسانی تعیین کرده است که قاعدتا امر معماری نیز نمی تواند فارغ از آن معیارها باشد؛ از یک سو متعالی بودن حکمت به اتصال آن به عالم امر و دریافت افاضه و رحمت الهی تلقی شده است و از سوی دیگر با جریان های رقیب خود درگیر می شوند و نظام تدبیری خاصی را پیش می کشند. سازگاری عقل و وحی از مشخصه های حکمت عملی اسلامی در تدبیر امر معماری تلقی می گردد. نظام تدبیری که بر اثر اتصال به منظومه ی معرفتی وحیانی تعارضی با دستاوردهای عقلانی بشری پیدا نمی کند. به طور خاص، در ایران به دلیل عقبه شیعی خود و حوزه تعامل بین نقل و عقل و شهود که حکیمان مسلمان، دائما آن را تئوریزه کرده و حکمت را در ابعاد مختلف حیات انسانی امتداد داده و با آن زندگی کرده اند ظرفیت قابل توجهی را برای پی افکندن تدابیر حکیمانه زیست انسانی پیش روی نظام حکمرانی جامعه اسلامی قرار داده است.در این پژوهش به روش شناسی حکمت عملی تدبیر معماری در فرهنگ ایرانی اسلامی می پردازیم..

کلیدواژه ها:

روش شناسی ، حکمت عملی ، تدبیر معماری ، فرهنگ ایرانی اسلامی ، معماری ایرانی اسلامی