بررسی تناسبات بصری نمای سردر خانه های تاریخی تبریز

فضاهای ورودی به واسطه ی آنکه عنصر واصل بین و فضای درون و بیرون هستند و نشانگر وضعیت اجتماعی، فرهنگی و هویتی درون است از بخش های مهم بناهای تاریخی به خصوص خانه ها محسوب میشوند. از طرفی در معماری سنتی تناسبات طلایی و زرین ایرانی دارای جایگاه ویژه ای هستند و استفاده از آنها به عنوان اصل مهم در طراحی معماری شناخته میشود. در همین راستا، پژوهش حاضر با نگاه توصیفی تحلیلی به این سوال میپردازد که آیا سردر خانه های قدیمی نیز از این تناسبات تبعیت می کنند؟ و پرسش دوم بدین صورت است که آیا ابعاد حیاط خانه های مورد بررسی در پژوهش با ابعاد سردر و تزئینات آن می تواند رابطه ای داشته باشد؟ جهت پاسخ لازم است تمام تناسبات شناخته شده در معماری مورد مطالعه قرار گیرد. برای بررسی های میدانی، پانزده نمونه از سردر خانه های بافت تاریخی تبریز انتخاب شده و با رویکرد تحلیل تناسبات هندسی مورد مطالعه قرار گرفت. اطلاعات این پژوهش به روش میدانی بصورت عکس برداری و برداشت از سردر، و همچنین مطالعات کتابخانه و استفاده از منابع مکتوب گردآوری شده است. برای معین سازی تناسبات، نسبت ارتفاع به عرض نمای سردر اندازه گیری شد. ضمن آنکه بر اساس مولفه های سه گانه در زیبایی فضای ورودی، نمونه های مورد مطالعه نیز مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج تحقیق این موضوع را نشان میدهد که غالب سردر خانه های تاریخی تبریز از تناسبات زرین ایرانی که بر اساس اعداد گنگ (اصم)، پنج ضلعی و شش ضلعی تبعیت می کنند.

کلیدواژه ها:

تناسبات زرین ، سردر ، خانه های تاریخی ، تبریز