طراحی و احداث ایستگاه تحقیقاتی فرسایش و رسوب به منظور مطالعه وقایع بارش رواناب در غرب کشور (مطالعه موردی: ایستگاه فرسایش و رسوب دانشگاه ایلام)

بررسی عوامل موثر بر فرسایش خاک و چگونگی تشکیل رواناب و ارزیابی روش های کنترل آن ها یکی از راهکارهای ضروری برای مدیریت صحیح حوزه های آبخیز به خصوص مناطق کوهستانی زاگرس در غرب کشور است. مطالعه این پدیده ها در طبیعت با مشکلاتی همراه است و محدود به زمان های بارش می باشد. ازاین رو فراهم نمودن شرایطی که در هر زمان بتوان این وقایع را با تیمارهای مختلف مطالعه نمود ضرورت می باید، یکی از بهترین راه کارها، احداث ایستگاه های فرسایش و رسوب و شبیه سازی وقایع بارشی است. در مطالعه حاضر نحوه طراحی و اجرای یک ایستگاه در دانشگاه ایلام با تعداد ۲۰ کرت دو مترمربعی (۱*۲) با شیب های متفاوت به منظور انجام تحقیقات بارش- رواناب و عوامل موثر بر آن و همچنین ایجاد یک فضای آموزشی در کنار این ایستگاه بررسی شده است. کارایی دستگاه شبیه ساز بارش مورداستفاده ابتدا در چند تحقیق با شبیه سازی وقایع بارش- رواناب در شدت و مدت های مختلف بررسی و تایید شد ولی طی این تحقیقات مشخص شد که استفاده گسترده از این قبیل دستگاه ها با مشکلاتی همراه است که با احداث این ایستگاه، نواقص موردنظر به نحو مطلوبی مرتفع شده است. با توجه به تاثیرگذاری شیب بر میزان فرسایش و رسوب، دو کلاس شیب در ایستگاه ایجاد شد. مقایسه آماری با استفاده از آزمون  t-student test بین دو کلاس شیب ایجادشده نشان داد که اختلاف معنی داری(t-value=-۱۴.۸۹ and P-value < ۰.۰۰۱) بین آن ها وجود دارد به طوری که میانگین شیب در گروه اول برابر با ۳۱/۸±۰/۹ و در گروه دوم برابر با ۳۸/۰± ۰۵/۱۷ درصد بود.

کلیدواژه ها:

شبیه ساز باران ، فرسایش خاک ، سیلاب ، ایلام