بررسی نظام گفتمانی شوشی در داستان سیاوش

چکیده در نظام گفتمانی شوشی، گفتمان بیشتر تابع شرایط عاطفی و احساسی است که شوش­گران از آن پیروی می­کنند. به این معنا که این نظام گفتمانی مبتنی بر کنش کنشگران نبوده و معنای متن با توجه به رابطه شوشگران با عناصر پیرامون متن شکل می­گیرد. دو نظام گفتمانی حسی-ادراکی و تنشی-عاطفی، به عنوان دو زیرمجموعه از نظام گفتمانی شوشی محسوب می­شوند. در این دو نظام، احساس و ادراک و تنشهای عاطفی شوشگران، بیشترین سهم را در خلق معنای متن داشته و به این ترتیب اثر ادبی را از حیطه یک گفتمان صرفا کنشی و ساختاری فراتر برده و روابط درونی آن را به چالش می­کشند. نظام گفتمانی حسی-ادارکی بیانگر حضور فعال حواس پنجگانه انسان در شکل­گیری معنا است و نظام تنشی-عاطفی نیز به بررسی تنشهای روحی و عاطفی شوشگران پرداخته، تا نقش آنها را در ایجاد شرایط متفاوت معنایی، تبیین کند. در این پژوهش با بررسی داستان سیاوش در شاهنامه، به تبیین این نکته پرداخته خواهد شد که شخصیتهای این داستان از مرز یک کنشگر عبور کرده و بسیاری از اعمال و رفتار آنها در حیطه گفتمان شوشی جای می­گیرد. به این نحو که احساسات بیرونی آنها در قالب گفتمان حسی-ادراکی و از طریق حواس پنجگانه نمود می­یابد و تنش­ها و احساسات درونی آنها نیز از طریق گفتمان تنشی-عاطفی مشخص می­شود. به این ترتیب گفتمان شوشی باعث عبور از ساختارگرایی محض می­شود؛ به گونه ای که تحلیل از حد یک طبقه­بندی صوری و خوانشی ابژکتیو فراتر می رود وبه این ترتیب معنا با توجه به نظامهای گفتمانی موجود در متن پدید می­آید که لزوما کنشی نیستند، لذا با نظامی حسی – ادراکی، زنده، سیال و پویا مواجه خواهیم بود.

کلیدواژه ها:

Key terms: Perceptive dialog ، emotional dialog ، action ، Shavash ، Shahnameh ، Siavash ، کلیدواژه ها: گفتمان حسی ادراکی ، گفتمان تنشی عاطفی ، کنش ، شوش ، شاهنامه ، سیاوش