نگاهی به مناسبات بینامتنی متون حماسی و عیاری (براساس شاهنامه و سمک عیار)

درباره جایگاه ادبیات عیاری در طبقه بندی انواع ادبی فارسی اختلاف نظر وجود دارد. برخی آن را زیر مجموعه ادبیات حماسی قرار داده ، و برخی دیگر آن را از اقسام رمانس محسوب داشته، و برخی دیگر آن را در زمره ادبیات عامیانه برشمرده اند. در این مقاله فرض هم سنخ بودن ادبیات عیاری با ادبیات حماسی مورد بحث قرار گرفته و با بررسی مناسبات ادبیات حماسی و عیاری، مهمترین متن ادبی فارسی هر یک از این دو گروه، یعنی شاهنامه و سمک عیار برگزیده شده است و سپس با بررسی روابط بینامتنی آنها از دیدگاه سه رویکرد" خاستگاهی، تولیدی و خوانشی" ارتباطات و مناسباتی که بین این دو نمونه برجسته متون حماسی و عیاری وجود دارد توضیح داده، و تبیین شده، و در نهایت به این نتیجه رسیده است که با توجه به وجود رابطه معنادار بین متون عیاری و متون حماسی می توان گفت که هر یک از متون عیاری و متون« حماسی قهرمانی » حماسی به عنوان زیر ژانرهایی از مجموعه نوع ادبی کلی تری به نام ادبیات قرار می گیرد.

کلیدواژه ها:

Key terms: Chivalric literature ، epic literature ، intertextual relations ، Shah-Nameh ، Samak-e Ayyaar ، کلیدواژه ها: ادبیات عیاری ، ادبیات حماسی ، روابط بینامتنی ، شاهنامه ، سمک عیار.