چرخش سیاق و پیامدهای معنایی آن در مدیر مدرسه جلال آل احمد

این مقاله سعی می کند در قالب مطالعه ای موردی، کارایی الگوی تحلیل سیاق را در مطالعه گفتمان ادبی به بوته آزمایش گذارد؛ بدین منظور، پس از طرح مقدماتی مسئله تحقیق و مروری اجمالی بر سیر تاریخی نظریه سیاق در سنت زبانشناسی نقش­گرا به معرفی اجمالی الگوی تحلیل سیاق مایکل هلیدی پرداخته، و در نهایت الگوی یادشده  عملا در تحلیل مسئله چرخش سیاق در مدیر مدرسه جلال آل­احمد به خدمت گرفته شد. یافته­ها بیان می کند که آل­احمد در سراسر داستان به تناسب تغییر بافت موقعیتی و به مجرد تغییر مشارکان رویدادهای کلامی و به اقتضای نوع روابط نقشی آنان با یکدیگر از شیوه چرخش سیاق بهره می جوید و در این کار، ضمن تلفیق عناصر زبانی و پیرازبانی، هر سه عامل سیاق سخن شامل «دامنه گفتمان»، «منش گفتمان» و «شیوه گفتمان» را به تناسب در تحقق عوامل سه­گانه لایه معنایی زبان دخیل کرده است.

کلیدواژه ها:

تحلیل سیاق در داستان امروز ، زبانشناسی نقش گرا و ادبیات داستانی ، نثر جلال آل احمد ، تحلیل مدیر مدرسه