بررسی ساختار دیباچه مثنویها تا قرن هفتم هجری

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 54

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LIRE-15-59_002

تاریخ نمایه سازی: 10 دی 1403

چکیده مقاله:

این پژوهش بر آن است تا دیباچه مثنویها را با روش تحقیق کیفی از نوع تحلیلی- توصیفی و شیوه متن­پژوهی واکاوی کند. یافته­ها نشان می­دهد: با اینکه ساختار دیباچه­های منسجم تلفیقی از حمد، نعت و مدح است و تکرار این ساختار مثلثی در هم تنیده، آن را به کلان- الگوی معیاری برای تمامی مثنویهای دیباچه­دار فارسی تبدیل کرده است که از مثنویهای نخستین تا ادوار بعد، گسترش و تحول بحث­برانگیزی می­یابد؛ اما اجزای این الگو تحت تاثیر اوضاع سیاسی، اجتماعی و دینی عصر، حماسی، غنایی و عرفانی بودن موضوع مثنوی، سلیقه رایج زمان و نگرش و شخصیت مثنوی­سرا در نوسان است. افزون بر این، نبود دیباچه در برخی مثنویها سوال برانگیز است؛ پاره­ای دیگر دیباچه منثور و بعضی شروعی رمزی دارد.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

زهرا ریاحی زمین

دانشگاه شیراز

لیلا امیری

دانشگاه شیراز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اته، هرمان؛ تاریخ ادبیات فارسی؛ ترجمه با حواشی دکتر رضازاده ...
  • اسدی طوسی؛ گرشاسب نامه؛ تصحیح حبیب یغمایی، تهران: بی ناشر، ...
  • براون، ادوارد؛ تاریخ ادبی ایران از سنایی تا سعدی؛ کتاب ...
  • پورجوادی، نصرالله؛ «دیباچه: مجلس انس نویسنده و خواننده نگاهی به ...
  • تربیت، محمدعلی؛ «مثنوی و مثنوی گویان ایران»؛ (در کتاب: مقالات ...
  • حسینی قزوینی شیرازی، حاج محمدحسین؛ «شرح دیباچه های منثور مثنوی ...
  • حسینی، مریم؛ «رمزپردازی باد در آثار سنایی»؛ فصلنامه علمی پژوهشی ...
  • حمزه بن محمدخان هرندی اصفهانی؛ دیباچه پنجم شاهنامه؛ به تصحیح، ...
  • خاقانی شروانی؛ مثنوی تحفه العراقین؛ به اهتمام و تصحیح و ...
  • خالقی راد، حسین؛ قطعه و قطعه سرایی در شعر فارسی؛ ...
  • خسروی، اشرف و موسوی، سیدکاظم؛ «خردورزی و دینداری اساس هویت ...
  • خوانساری، محمد؛ «بی آغاز و انجام بودن مثنوی»؛ نامه فرهنگستان، ...
  • دبرویین؛ «مثنویهای سنایی»؛ ترجمه محمود عبادیان؛ زیباشناخت، مندرج در پرتال ...
  • دهخدا، علی اکبر؛ لغت نامه؛ تهران: دانشگاه تهران با همکاری ...
  • رزمجو، حسین؛ انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی؛ ...
  • رشتیانی، گودرز؛ «دیباچه نویسی متون تاریخی افشاریه؛ تداوم و تحول ...
  • رضایی جمکرانی، احمد؛ «بررسی و مقایسه مدح و معراج پیامبر ...
  • زمانی، کریم؛ شرح جامع مثنوی معنوی؛ دفتر اول، چ سی ...
  • ستوده، غلامرضا و نجف زاده بارفروش، محمدباقر؛ تحمیدیه در ادب ...
  • سجادی، سید ضیاء الدین؛ دیباچه نگاری در ده قرن؛ تهران: ...
  • سعدی شیرازی، مصلح بن عبدالله؛ بوستان؛ تصحیح و توضیح غلامحسین ...
  • سنایی غزنوی، مجدود بن آدم؛ حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه؛ ...
  • ؛ مثنویهای حکیم سنائی به انضمام شرح سیرالعباد الی المعاد؛ ...
  • شمس الدین کوسج؛ برزونامه (بخش کهن)؛ مقدمه، تحقیق و تصحیح ...
  • صفوی، سلمان؛ ساختار معنایی مثنوی معنوی؛ دفتر اول، ترجمه مهوش ...
  • عطار نیشابوری، محمد بن ابراهیم؛ اسرارنامه؛ مقدمه، تصحیح و تعلیقات ...
  • ؛ مصیبت نامه؛ با مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی ...
  • ؛ منطق الطیر (مقامات الطیور)؛ به اهتمام و تصحیح صادق ...
  • عراقی، فخرالدین ابراهیم؛ کلیات شیخ فخرالدین ابراهیم همدانی متخلص به ...
  • عطاء بن یعقوب؛ حماسه برزونامه: تصحیح انتقادی برزو؛ به کوشش ...
  • عیوقی؛ ورقه و گلشاه؛ به اهتمام ذبیح الله صفا، چ ...
  • غلامرضایی، محمد؛ سبک شناسی شعر فارسی از رودکی تا شاملو؛ ...
  • فردوسی، ابوالقاسم؛ شاهنامه فردوسی (از روی چاپ مسکو، به کوشش ...
  • فروزانفر، بدیع الزمان؛ شرح مثنوی معنوی؛ جزو نخستین از دفتر ...
  • قانعی طوسی، احمدبن محمود؛ کلیله و دمنه منظوم؛ به تصحیح ...
  • کمالی سروستانی، کوروش؛ «راهی به سوی عاقبت خیر در مدح ...
  • گرگانی، فخرالدین اسعد؛ ویس و رامین؛ به کوشش محمد روشن، ...
  • مالمیر، تیمور؛ «دیباچه در شاهنامه و رسالت فردوسی»؛ مجله مطالعات ...
  • محمدی، هاشم؛ «تطبیق دیباچه شاهنامه با متون زرتشتی»؛ ادبیات تطبیقی، ...
  • مختاری غزنوی، عثمان؛ شهریارنامه؛ به اهتمام غلامحسین بیگدلی، تهران: بی ...
  • مسعود سعد سلمان؛ دیوان مسعود سعد سلمان؛ به تصحیح مرحوم ...
  • موتمن، زین العابدین؛ تحول شعر فارسی؛ تهران: کتابخانه طهوری، ۱۳۵۲ ...
  • مولوی، آغا احمد علی؛ کتاب مستطاب در تحقیق مثنوی و ...
  • مولوی، جلال الدین محمدبن محمد؛ مثنوی معنوی؛ تصحیح، مقدمه و ...
  • ناصرخسرو قبادیانی؛ دیوان قصاید و مقطعات حکیم ناصرخسرو به انضمام ...
  • نصیری جامی، حسین؛ «بسم الله الرحمن الرحیم (تاملی بر تاثیر ...
  • نظامی گنجوی، الیاس بن یوسف؛ خسرو و شیرین؛ با تصحیح ...
  • ؛ مخزن الاسرار؛ با تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی، ...
  • نوروزی، زینب؛ «بررسی و تحلیل زبانی، ادبی و محتوایی نعت ...
  • همایی، جلال الدین؛ فنون بلاغت و صناعات ادبی؛ چ بیست ...
  • یوسفی، غلامحسین؛ چشمه روشن دیداری با شاعران؛ چ چهارم، تهران: ...
  • نمایش کامل مراجع