سیمای راستین واژه ها از مقابله ی دو متن: جامع التواریخ و تاریخ معجم

در این مقاله با روش تحلیل محتوا و با رویکرد مقایسه ای، پاره ای از غلط های جامع التواریخ (تاریخ ایران و اسلام) تصحیح محمد روشن به شکل درست خود باز آمده است. در اصلاح این غلط ها، به کتاب تاریخ معجم که یکی از منابع رشیدالدین فضل الله در تالیف جامع التواریخ است و این امر تا امروز بر اهل تحقیق مغفول مانده، رجوع شده است. برای اصلاح این لغزشها، عبارتهای برگرفته جامع التواریخ واژه به واژه با عبارتهای تاریخ معجم، به عنوان نسخه کمکی، مقابله شده و با توجه به مفهوم و معنی عبارتها، صورت درست واژه‎ های نادرست جامع التواریخ ذیل شخصیت‎های پیشدادی و کیانی نشان داده شده است. در ضمن مقایسه عبارتها، در مواردی جای بیاض برخی واژه ها در جامع التواریخ چاپی که در نسخ مورد استفاده مصحح، مخدوش و ناخوانا بوده، تکمیل شده است. نتیجه آن که جامع التواریخ، تصحیح روشن صورت نهایی این کتاب نیست و با اعمال این اصلاحات، چاپهای بعدی این کتاب منقح تر خواهد بود.

کلیدواژه ها:

Tarikh-i Mu'jam ، Correction ، Jami' Al-Tawarikh ، Hossini Qazvini ، Rashid al-Din Fazlullah. ، تاریخ معجم ، تصحیح ، جامع التواریخ ، حسینی قزوینی ، رشیدالدین فضل الله ، مقابله