چشم پناه ها در شعر فارسی

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 101

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LIRE-11-46_006

تاریخ نمایه سازی: 10 دی 1403

چکیده مقاله:

هدف این مقاله در ابتدا اذعان به این نکته است که باور به شور چشمی یا چشم زخم در میان ملتهای مختلف از گذشته های دور، پیشینه ای دیرباز دارد  و مردم برای رویارویی با حوادث ناشی از آن و دفع بلا از از ابزار و اوراد و گیاهان خاصی به عنوان باطل سحر بهره می بردند. در این مقاله ابعاد و جنبه های گوناگون این باور عامه را در اشعار کلاسیک فارسی کاویده ایم و دریافته ایم شاعران، علاوه بر آنکه با بیان این باور تصویری روشن از جامعه خود ارائه داده اند، به کمک این باورها به تصویر سازی دست زده و بر زیبایی شعر خود افزوده اند. شاعران نه تنها به بسیاری از ابزارهای دفع چشم زخم در باور عامه اشاره کرده اند، بلکه برخی این آداب و رسوم همگانی را نیز شرح داده اند. آنان با بهره گیری از این باورهای دیرینه و فراگیر، مضمونها و تصویرهای شگفتی آوری در آثارشان پدید آورده اند.

کلیدواژه ها:

Key Terms: spells cast by evil eyes ، Farsi poems and common beliefs ، evil eyes ، کلیدواژه ها: چشم زخم ، شعر فارسی و باورهای عامه ، باورهای عامه ، شورچشمی ، چشم پناه ها (ابزارهای دفع چشم زخم).

نویسندگان

غلامحسین غلامحسین زاده

دانشگاه تربیت مدرس

افسون قنبری

دانشگاه تربیت مدرس

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقاجمال خوانساری ، محمد ؛ عقاید النساء و مرآت البلها؛ ...
  • ادیب الممالک فراهانی م‍ح‍م‍دص‍ادق ب‍ن ح‍س‍ی‍ن ، دی‍وان ک‍ام‍ل ادی‍ب ...
  • ف‍ردوس ، ۱۳۷۸ ...
  • امیر خسرو دهلوی، خ‍س‍روب‍ن م‍ح‍م‍د؛ دی‍وان ام‍ی‍رخ‍س‍رو ده‍ل‍وی؛ تصحیحی سعید ...
  • امیر معزی، م‍ح‍م‍دب‍ن ع‍ب‍دال‍م‍ل‍ک، ک‍ل‍ی‍ات دی‍وان م‍ع‍زی؛ ب‍ام‍ق‍دم‍ه و ت‍ص‍ح‍ی‍ح ...
  • انجوی شیرازی ، ابوالقاسم ؛ « فولکلور »، خرد و ...
  • انوری ، حسن ؛ فرهنگ بزرگ سخن (۸ جلد ) ...
  • براون ، دنیس ویچلو ؛ سنگ با توحرف می زند ...
  • بلاغی ، عبدالحجت ؛ تاریخ نائین ؛ تهران : بی ...
  • بیدل دهلوی ،عبدالقاهر ؛ غزلیات بیدل دهلوی ؛ تصحیح اکبربهداروند ...
  • تبریزی،محمد حسین بن خلف ؛ برهان قاطع ؛ ۵ جلد ...
  • تفضلی ، احمد ؛ تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام ...
  • تناولی ، پرویز ؛ طلسم گرافیک سنتی ایران ؛ تهران ...
  • ج‍ام‍ی ، ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن ب‍ن اح‍م‍د؛ دی‍وان ج‍ام‍ی ؛ م‍ق‍دم‍ه و ...
  • ؛ مثنوی هفت اورنگ؛ به تصحیح مرتضی مدرس گیلانی ، ...
  • حافظ، خواجه شمس الدین؛ دیوان؛ به اهتمام محمد قزوینی و ...
  • خاقانی، بدیل بن علی ؛ دیوان؛ به کوشش ضیاءالدین سجادی، ...
  • دایره المعارف بزرگ اسلامی ؛ تهران : موسسه دایره المعارف ...
  • دورانت ، ویلیام جیمز ؛ تاریخ تمدن ( ج ۱ ...
  • ع . پاشایی ، امیر حسین آریانپور ؛ تهران: سازمان ...
  • دهخدا ، علی اکبر؛ لغت نامه ، ۱۳۷۶ ...
  • رجایی ، احمد علی ؛ « چشمارو چیست ؟» ؛ ...
  • رحیمی، پریچهر؛ «درمان با سنگهای شفابخش»؛ روزنامه ایران ؛ صفحه ...
  • روایت پهلوی ؛ ترجمه مهشید میر فخرایی ؛ تهران : ...
  • زمردی ،حمیرا ؛ نقد تطبیقی ادیان و اساطیر در شاهنامه ...
  • تهران : انتشارات زوار ، ۱۳۸۲ ...
  • سجادی ، ضیاءالدین ؛ فرهنگ لغات و تعبیرات دیوان خاقانی؛ ...
  • سعدی، مصلح الدین؛ بوستان سعدی: سعدی نامه؛ تصحیح و توضیح ...
  • سنایی، مجدود بن آدم؛ دیوان؛ با مقدمه و حواشی و ...
  • سوزنی سمرقندی، م‍ح‍م‍دب‍ن م‍س‍ع‍ود؛ ‫ دی‍وان ح‍ک‍ی‍م س‍وزن‍ی س‍م‍رق‍ن‍دی؛ ت‍ص‍ح‍ی‍ح ...
  • شکور زاده ، ابراهیم ؛ عقاید و رسوم مردم خراسان ...
  • شمیسا ، سیروس ؛ فرهنگ اشارات ادبیات فارسی ؛ تهران ...
  • صائب، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی ؛ دی‍وان ص‍ائ‍ب ت‍ب‍ری‍زی؛ ۳ ج، ت‍ه‍ران : ...
  • عسکرزاده، منیر ؛ « چشم زخم و روشهای پیشگیری و ...
  • عطار، فریدالدین؛ اسرارنامه؛ مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی؛ ...
  • ؛ مصیبت نامه؛ مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی؛ ...
  • فرخی سیستانی، علی بن جولوغ؛ دیوان حکیم فرخی سیستانی: با ...
  • فروغی بسطامی، عباس بن موسی؛ دیوان فروغی بسطامی؛به کوشش قوام ...
  • قاآنی، حبیب الله بن محمد علی، دیوان حکیم قاآنی شیرازی؛ ...
  • قطران تبریزی، ابومنصور؛ دیوان قطران تبریزی؛ از روی نسخه محمد ...
  • قمی ، شیخ عباس ؛ مفاتیح الجنان ؛ چ نهم ...
  • کتیرایی ، محمود ؛ از خشت تا خشت ؛ تهران ...
  • کرباسی راوری ، علی ؛ فرهنگ مردم راور ؛ تهران ...
  • ماسه، هانری ؛ معتقدات و آداب ایرانی ؛ ترجمه مهدی ...
  • مجله اطلاعات هفتگی ، ص فرهنگ مردم ، ش ۳۰۳۷ ...
  • مجله اطلاعات هفتگی ، ص فرهنگ مردم ، ش ۲۸۸۷ ...
  • محتشم کاشانی، دیوان محتشم کاشانی؛ با تصحیح و مقدمه اکبر ...
  • مسعودسعد سلمان؛ دیوان، با مقدمه رشید یاسمی، تهران، نگاه، ۱۳۸۴مسعودسعد ...
  • مولوی، جلال الدین محمد؛ مثنوی معنوی؛ تصحیح عبدالکریم سروش؛تهران: انتشارات ...
  • میر نیا , سید علی ؛ فرهنگ عامه ؛ چ ...
  • ناصرخسرو قبادیانی، ابومعین حمیدالدین؛ «دیوان»، تصحیح مجتبی مینوی و مهدی ...
  • نظامی، ال‍ی‍اس ب‍ن ی‍وس‍ف؛ کلیات خمسه نظامی گنجوی : مخزن ...
  • نظیری نیشابوری، م‍ح‍م‍دح‍س‍ی‍ن؛ دی‍وان ن‍ظی‍ری ن‍ی‍ش‍اب‍وری ؛ ب‍ا ت‍ص‍ح‍ی‍ح و ...
  • نوری ، یحیی؛ اسلام و عقاید و آراء بشری ؛تهران ...
  • هاکس ،مستر ؛ قاموس اساطیر کتاب مقدس ؛ چ دوم ...
  • هدایت، صادق؛ نیرنگستان؛ چ دوم، تهران : جاویدان , ۲۵۳۶ ...
  • همایونی، صادق ؛ یازده مقاله درباره فرهنگ عامه ؛ شیراز ...
  • یاحقی ، محمد جعفر ؛ فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی ...
  • یواقیت العلوم و دراری النجوم ؛ به کوشش محمد تقی ...
  • سی دی درج ؛ نسخه سوم . شرکت مهر ارقام ...
  • سی دی لغت نامه دهخدا ، علی اکبر ؛ نسخه ...
  • Encyclopaedia Britannica, Thoemes press: Lonndon: ۱۹۷۳/۴ ...
  • نمایش کامل مراجع