عناصر روایی در هفت کشور فخری هروی

هفت­کشور نوشته فخری ­بن ­امیر هروی، اثری روایی است که یک «مقدمه»، هفت «منزل»، هفت «کشور» (اقلیم) و شش «مسافت» (= شش فاصله میان هفت اقلیم) را دربر دارد. نویسنده در قسمت مقدمه، از صفات انسان کامل و برخی از صفات پسندیده سخن گفته و در کشورها و مسافت­ها به سیاست و کشورداری، بحث درباره پادشاهان و وزیران، مراتب آنان، بایست های هر یک از این مراتب و همچنین مطالب تاریخی پرداخته ­است. این کتاب نمونه بارزی در زمینه اخلاق و سیاست به ­روش نقل حکایت با نثری ادیبانه و منشی­گرایانه است که در قرن دهم هجری نوشته شده ­است. در این پژوهش اسلوب و الگوهای ساختاری هفت­کشور تبیین شده و عناصر روایی چون طرح، شخصیت­ها و ویژگی­های داستانی و همچنین، میزان اقتباسش از دیگر آثار مورد تحلیل قرار گرفته ­است. شناخت اجزای سازنده حکایات هفت­کشور و هم­بستگی این عناصر با هم و با کل حکایات در جهت شکل­شناسی حکایات مهم­ترین هدف این پژوهش است. بررسی شیوه حکایات نشان می­دهد که بیشترین بازدهی کشمکش در نوع ذهنی حکایات است که این موضوع نشان­دهنده اهمیت عنصر خرد در هفت­کشور است. گره­گشایی در پایان تمام حکایات با راهنمایی­های یاریگرانی نظیر حکیم مشاور و کنش شخصیت­ها انجام می­شود. براساس نتایج این پژوهش با وجود تفاوت در نتیجه­گیری از حیث اهداف کاربردی و اندیشه­ای که زیربنای همه حکایت­هاست، به­طور کلی تمامی آن­ها وحدت دارند و تفکری غالب، همه را به یکدیگر پیوند می­دهد. پایان حکایت­ها نیز بسته است.

کلیدواژه ها:

Haft Keshvar ، Fakhri Heravi ، storytelling ، narrative elements ، character. ، هفت کشور ، فخری هروی ، حکایت ، عناصر روایی ، شخصیت