آینده نگری در مدیریت آب و فاضلاب: ضرورت ها، روش ها و رویکرد های نوین با محوریت مشارکت ذی نفعان

مدیریت آب و فاضلاب به عنوان یکی از زیرساخت های حیاتی، نقشی محوری در تحقق هدف ششم توسعه پایدار سازمان ملل متحد، یعنی تامین آب پاک و بهداشت برای همگان، ایفا می کند. با این حال، رشد سریع جمعیت، کاهش منابع آب شیرین، تغییرات اقلیمی و آلودگی فزاینده، این هدف را با چالش های جدی مواجه کرده است. بحران آب و کم آبی، نه تنها تهدیدی برای تامین نیازهای اساسی جوامع امروزی محسوب می شود، بلکه پایداری منابع برای نسل های آینده را نیز به خطر می اندازد. در چنین شرایطی، ضرورت اتخاذ رویکردهای نوآورانه و آینده نگرانه برای مدیریت پایدار منابع آب و فاضلاب بیش از پیش احساس می شود .این مقاله با تمرکز بر ضرورت آینده پژوهی در مدیریت آب و فاضلاب، به بررسی مفاهیم، روش ها و ابزارهای آینده پژوهی پرداخته است. همینطور، اهمیت دو ابزار میک مک و سناریو ویزارد را در تسریع و افزایش دقت در روند سناریونویسی با استفاده از نظر خبرگان و ذی نفعان مورد بررسی قرار داده است. رویکرد آینده پژوهی، از طریق تحلیل روندها، پیش بینی ها و شبیه سازی سناریوها، ابزارهایی برای شناسایی عدم قطعیت ها و تقویت تاب آوری سیستم های مدیریت آب و فاضلاب فراهم می آورد. در این پژوهش، روش های رایج آینده پژوهی مانند تحلیل روند، برنامه ریزی سناریو، روش دلفی و تحلیل اثرات متقابل معرفی شده و نقش نرم افزارهای میک مک و سناریو ویزارد در شناسایی متغیرهای کلیدی و تدوین سناریوهای سازگار تبیین شده است .استفاده از نظرات خبرگان و مشارکت ذی نفعان، موجب بهبود نتایج آینده پژوهی و افزایش دقت در پیش بینی های آینده می شود. این رویکرد به مدیران کمک می کند تا با درک بهتر از آینده، تصمیمات آگاهانه تر و استراتژیک تری اتخاذ کنند که نه تنها پاسخگوی نیازهای کنونی باشد، بلکه پایداری منابع آب و فاضلاب برای نسل های آینده را نیز تضمین کند.

کلیدواژه ها:

مدیریت آب و فاضلاب ، آینده پژوهی ، میک مک ، سناریو ویزارد ، خبرگان و ذی نفعان