مرگ و نسبت آن با تجربیات نزدیک به مرگ و خروج از بدن

مقدمه: تجربه نزدیک به مرگ پدیده ای است که در آن تجربه گر ادعا می کند مرده است و پس از مرگ، از جهان دیگری دیدن کرده و مشاهدات او شامل تونل نور، ملاقات با دوستان و آشنایان درگذشته به همراه مرور خاطراتی از زندگی است. تجربه خروج از بدن تجربه ای است که برای تجربه گر عموما با حس شناور شدن خارج از جسم یا مشاهده بدن فیزیکی خود در نقطه ای خارج از بدن همراه است. این دو پدیده نوروفیزیولوژیک را برخی دلیل بر اموری متافیزیکی همچون روح، جهان پس از مرگ، ثواب و عقاب پس از مرگ و ... دانسته اند. با توجه به اثر چشمگیری که گسترش این دیدگاه در جامعه و اندیشه و عمل باورمندان دارد، بررسی آن تجربیات و ارائه تبیینی علمی و غیرخرافی از آنها و تعیین جایگاه آن استدلال ها در کلام جدید اسلامی ضروری است.روش تحقیق: پژوهش حاضر با روش کتابخانه ای و استناد به متون دینی انجام شده است.یافته ها: در بخش اول، با بررسی نتیجه پژوهش های عصب شناسان، جراحان مغز و اعصاب، روان پزشکان و... نشان می دهد آنها برای تجربیات نزدیک به مرگ و خروج از بدن، اسباب فیزیکی شناخته شده ای بیان کرده اند و بنابراین می توان در کنار و به جای تلقی روح گرایانه و متافیزیکی از این تجربیات، برای آنها تبیینی طبیعت گرایانه ارائه نمود. نیز اینکه گزارش این تجربیات از سوی افرادی سالم و بدون آسیب هایی منجر شونده به مرگ، تقویت کننده عدم تلازم بین این تجربیات و مرگ و جهان پس از آن است. در بخش دوم با مقایسه مفهوم مرگ در متون قرآن و روایات آشکار می کند تعریف مرگ در متون دین اسلام با این دست تجربیات تفاوت ماهوی دارد و نامیدن این پدیده ها به «تجربیات نزدیک به مرگ»، نادرست ورهزن است و به اشتباه سبب ملازم دانستن محتوای این تجربیات با مرگ و جهان پس از آن می شود.نتیجه: نباید تجربیات نزدیک به مرگ و ادراضمن آن را دقیقا با خود مرگ و سفر به جهان آخرت یکی دانست.

کلیدواژه ها:

تجربه نزدیک به مرگ ، تجربه خروج از بدن ، حیات پس از مرگ ، روح ، مغز