مقایسه تطبیقی آرایه های سردر و جلوخان مساجد تاریخی دوره صفوی ومعاصر شهر اصفهان (نمونه موردی: مسجد جامع عباسی و مسجد بیتالفتوح)نفیسه یاری بروجنی

یکی از جلوه های معماری اسلامی، وجود مسجد است که نقش مهم و سازند های در پیشبرد نیازهای روحی مسلمانان دارد. سردر وجلوخان مساجد در طی دوران بعد از اسلام تا کنون ساختارهای متفاوتی بخود گرفت هاند. طی این روند شمایل مساجد معاصر نیزبرگرفته از عناصر معماری گذشته متفاوت شده است. این پژوهش با هدف شناسایی تغییرات صورت گرفته در آرایه های سر در وجلوخان مساجد به بررسی تطبیقی آرایه های سردر و جلوخا ن مسجد جامع عباسی که دارا ی انواع آرای هها، خطوط و پلانی متفاو تاست و مسجد بیت الفتوح که مسجدی معاصر با تلفیق آرایه ها به شیوه سنتی واجرایی معاصر است میپردازد. همچنین در صدد پاسخبه این سوال است که کدام یکی ا ز آرایه ها همچنان به شکل تاریخی استفاد ه می شود؟ کدام یک شکل تغییر یافته و مدرن به خودگرفته است ؟ تمر کز این پژوهش بر توصیف آرایه ها و کتیب ههای سردر مسجد جامع عباسی و سردر مسجد بیت الفتوح است و درنهایت آنها را در برابر هم قیاس می کند. پژوه ش حاضر از نظر ماهیت کیفی است و تجزیه تحلیل اطلاعات به روش توصیفی - تطبیقیانجام شده است. این پژوهش نتیجه می گیرد که در سردر مسجد بیت الفتوح برخی از آرایه های به کار رفته در مسجد جامع عباسیهمچون روزن، خط ثل ث و کوفی بنایی، نقوش گره هندسی و ختایی به شکل اصلی و با ماهیت دیرینه خود اجرا شده اند و دیگرعناصر همچون مناره و مقرنس با تغییراتی در ماهیت اصلی و به شیوه ای مدرن اجرا شده است

کلیدواژه ها:

مسجدجامع عباسی ، مسجد بیت الفتوح ، سردر ، جلوخان ، آرایه