بازتاب جایگاه اجتماعی زن در بوم سروده های شاهرودی

زن از دیرباز در فرهنگها و تمدنهای گوناگون موضوع بحث و نزاع فراوان فلسفی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی بوده است. این موضوع بارها از نظرگاههای مختلف، به ویژه در حوزه ادبیات بررسی شده است. ترانههای عامیانه و بوم سرودهها به مثابه پاره مهم فرهنگ شفاهی و یکی از جنبههای مهم فرهنگ عامه، در این باب دارای مضامین ضدونقیض و گاه تامل برانگیز فراوانی است که تا به حال بهطور جدی به آن پرداخته نشده است. نوشتار پیش رو بر آن است تا به شیوه توصیفی تحلیلی و از خلال معرفی و تحلیل محتوای ترانههای رایج در حوزه جغرافیایی شهرستان شاهرود، نقشمندیهای زن در این سرودهها را بازیابی، تبیین و تحلیل جامعهشناختی کند. بر همین اساس دریافت شد که جایگاه زن در این گونه بومسرودهها در نقشهایی همچون: عاشق، معشوق، مادر مثالی، نماد زایندگی و باروری و گاه زن فریبکار ظاهر میشود. از منظر جامعه شناختی، گرچه گاهی عنصر زن در ردیف «دیگری فرودست» نشسته، اما عموما مظهر همکاری و همیاری و نیز سمبل نسلپروری است. زن از نظرگاه ادبی، بازتابهای والایی یافته و نقشمندیهایی چون: سوژه درد هجران و دوری، نماد پارسایی و وفاداری، نماد مهرورزی، و بالاخره محبوبه دست نایافتنی را پذیرا شده است.

کلیدواژه ها:

Woman ، chanson ، Shahroud ، folklore ، popular literature ، sociology of literature ، زن ، بوم سروده های شاهرودی ، زن و فرهنگ عامه ، ادبیات عامه ، جامعه شناسی ادبیات.