معناشناسی عبارت ﴿و الذین یحاجون فی الله من بعد ما استجیب له﴾، غرض شناسی فعل مجهول عبارت و نقد تفاسیر و ترجمه های متفاوت

عبارت ﴿و الذین یحاجون فی الله من بعد ما استجیب له﴾ در آیه ۱۶ سوره شوری از مواردی است که در تفسیر و ترجمه آن اختلاف نظر وجود دارد. بر اساس این عبارت، احتجاج منکران در مورد خداوند بعد از مستجاب شدن دعوت کسی که با ضمیر «ه» از او یاد شده است، باطل است. اختلاف در تعیین مصداق منکران، تعیین فاعل استجابت و تعیین مرجع ضمیر «ه» سبب اختلاف در  تفسیر و در نتیجه ترجمه­های آیه شده ­است. برخی ترجمه­ها نیز بدون تاثیر پذیری از آراء تفسیری، منتقل کننده ابهام آیه هستند. اما با استفاده از کدام قرائن می توان به تفسیر و ترجمه صحیح این عبارت دست یافت؟ در پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی ضمن معرفی تفاسیر و ترجمه­های فارسی و انگلیسی آیه، با در نظر گرفتن دلالت سیاق و سایر آیات مرتبط، به دریافت تفسیر و  ترجمه صحیح آیه مبادرت شده است. ضرورت این پژوهش روشن نمودن مفهوم آیه ای از آیات قرآن کریم است و به لحاظ نشان دادن گستره وسیعی از بی توجهی به قرائن، در تفسیر و ترجمه این آیه حائز اهمیت است. نتیجه بررسی حاکی از آن است که مصداق محاجه کنندگان مشرکان یا اهل کتاب یا هر دو هستند؛ غرض از مجهول آوردن فعل «استجیب» تعمیم فاعل آن است که با توجه به قرائن، بر مصادیقی همچون مسلمین، فطرت و علمای اهل کتاب قابل حمل است و مرجع ضمیر «ه» خداوند است.

کلیدواژه ها:

ambiguity in translation ، verse ۱۶ of Surah ASH-SHURA ، passive verbs of the Qur'an ، translations of the Qur'an ، ابهام در ترجمه ، آیه ۱۶سوره شوری ، افعال مجهول قرآن ، ترجمه های قرآن