واکاوی معنای «حسبانا» در آیه ی ﴿...یرسل علیها حسبانا من السماء...﴾ بر اساس روابط همنشینی

واژه­ی ﴿حسبانا﴾ در آیه­ی­ ﴿..و یرسل علیها حسبانا...﴾ در شمار واژگانی است که در تفاسیر و ترجمه­های فارسی و لاتین در معنای آن اختلاف نظر وجود دارد. معانی: عذاب، آتش، صاعقه، تگرگ، سرما، باد، آفت و... در تفاسیر و ترجمه­ها برای آن ذکر شده ­است. پژوهش حاضر با روش تاریخی تحلیلی به منظور یافتن دلایل اختلاف معنای «حسبانا» و بر اساس روابط همنشینی، به ارائه معنای درست آن پرداخته است. بررسی منابع لغت و تفاسیر نشان می­دهد که برخی اختلاف­ها، مبنای لغوی داشته است و برخی مبنای روایی. سند برخی از این روایات موقوف و برخی مقطوع هستند و به معصوم (ع) نمی­رسند؛ همچنین حامل معانی متعددی هستند، از این رو ترجیج آن­ها مشکل است. به علاوه منابع لغت نتوانسته­اند از اختلاف دیدگاه­ها جلوگیری کنند؛ سیر تاریخی تفاسیر نشان می­دهد که در قرون اولیه، معنا و مصداق «حسبان» مضیق و از قرن ششم به بعد موسع گردیده ­است.

کلیدواژه ها:

Ḥusbānan ، Punishment ، Fire ، Lightning ، Calamity ، Hail. ، حسبانا ، معناشناسی ، روابط همنشینی