ارزیابی پاسخ ژنوتیپ های گندم نسبت به بیماری لکه نواری باکتریایی (Xanthomonas translucens pv. undulosa) در مزرعه

بیماری لکه نواری باکتریایی (BLS)، که توسط باکتری Xanthomonas translucens pv. undulosa یک بیماری مهم و جدی در غلات محسوب می شود که در کشور ایران رو به افزایش است . یک استراتژی مقرون به صرفه و واقع بینانه برای مقابله با BLS، کاشت ارقام مقاوم است . برای شناسایی ژنوتیپ های مقاوم نسبت به BLS، ۳۶۰ ژنوتیپ گندم با منشاءهای مختلف انتخاب و در مزرعه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال، مورد ارزیابی قرار گرفتند. آلودگی مصنوعی و تلقیح ژنوتیپ های گندم با جدایه ی باکتری رایج در مزرعه (KPDS-Xtu) انجام شد. برای ارزیابی مقاومت ، دو مقیاس درصد شدت بیماری (PDS) و درصد وقوع بیماری (PDI) مورداستفاده قرار گرفت . پاسخ ژنوتیپ های گندم نسبت به بیماری BLS براساس مقادیر مقیاسهای PDS و PDS، به طور قابل توجهی در طول دو سال متفاوت بود. اثر متقابل بین ژنوتیپ و سال برای هر دو مقیاس PDS و PDS معنی دار بود. با این وجود، ۴۶ ژنوتیپ (۸/۱۲درصد) در هر دو سال در مزرعه به عنوان مقاوم در نظر گرفته شدند و مقاومت پایدار داشتند. ژنوتیپ با کد ۲۴۴ در هر دو سال (براساس PDS و (PDI فاقد هر گونه علائم بیماری بود و به عنوان یک ژنوتیپ دارای مقاومت خیلی بالا نسبت به بیماری لکه نواری باکتریایی شناسایی شد. در هر سال ژنوتیپ های گندم مقاوم، نسبت به ژنوتیپ های حساس، متداولتر بودند. همچنین در این مطالعه ، ژنوتیپ هایی با مقاومت پایدار نسبت به بیماری BLS شناسایی شد. این ژنوتیپ ها می توانند در برنامه های به نژادی گندم برای ایجاد مقاومت پایدار مورداستفاده قرار بگیرند.

کلیدواژه ها:

riticum aestivum ، بیماری لکه نواری باکتریایی ، مقاومت به بیماری ، شدت بیماری ، وقوع بیماری