دوگانه رمانتیک کلاسیک تصویرپردازی طبیعت در سوگ سروده های دفاع مقدس (با تکیه بر اشعار سال های ۱۳۵۹-۱۳۶۳)

یکی از ویژگیهای سبکی سوگ سروده های دوره نخست دفاع مقدس (۱۳۵۹ ۱۳۶۳) تصویرپردازی طبیعت است که به اقتضای موضوع سوگ­ و رثای شهید از بلاغت سنتی فراتر می­رود و با مکتبهای ادبی جهان پیوند می­خورد از این رو ریشه­یابی نگرش شاعران به تصویرپردازی طبیعت و تعلق آن به مکاتب ادبی، مساله محوری این پژوهش است. با بررسی ماهیت تصویرپردازیها در سوگ­سروده­های سالهای نخست جنگ، تلفیقی از ویژگی­ای دو مکتب رمانتی­سیسم و کلاسی­سیسم آشکار شد که می­توان آن را ماهیت دوگانه رمانتیک کلاسیک طبیعت در سوگ­سروده­های دفاع مقدس نامید. این ویژگیها عبارتند از «طبیعت به مثابه سوگوار (صاحب عزا)»، «طبیعت به مثابه اعتباردهنده به شهید»، «طبیعت به مثابه اعتبارگیرنده از شهید» و «طبیعت به مثابه فضاساز» که ریشه در کارکرد رمانتیک طبیعت دارند و «تقلید از طبیعت»، «تقلید از قدما»، «آموزنده­بودن و خوشایندی»، «وضوح و روشنی» و «برازندگی» که به مولفه­های کلاسی­سیسم متعلق­اند. دلیل این دوگانگی، پیوند رویکرد سنت­گرا و حقیقت­نگر با رویکرد عاطفی است که شاعران دفاع مقدس در سوگ­سرایی شهدای جنگ با آن رویارو بوده­اند و آن را برای بیان و انتقال تاثیرگذار حالات سوگوارانه خود به خواننده برگزیده­اند.

کلیدواژه ها:

Elegy ، Holy Defense Poetry ، Romanticism ، Classicism ، Nature ، رثا ، شعر دفاع مقدس ، رمانتیسم ، کلاسی سیسم ، طبیعت.